Πίστευε και μη ερεύνα - Του Θάνου Ζέλκα

ΠΙΣΤΕΥΕ ΚΑΙ ΜΗ ΕΡΕΥΝΑ-Η Ελλάδα είναι μια χώρα μικρή σε έκταση, μεγάλη σε ψυχή, τεράστια ως ιδέα. Οι απανταχού Έλληνες ανά τον κόσμο επαίρονται για όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τους καθιστούν διαφορετικούς από τους άλλους λαούς. Ένα απ' αυτά είναι και η Ορθοδοξία. Είναι στοιχείο της ταυτότητάς μας, έμβλημα της σημαίας μας, αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας του κράτους μας.

Ο κύκλος της ζωής μας ξεκινάει και τελειώνει με μια ευλογία από έναν ιερέα. Οι σημαντικότερες στιγμές μας λαμβάνουν χώρα μέσα σε έναν ναό. Η παρουσία στην Εκκλησία είναι αυτή που πιστοποιεί ένα γεγονός, που το κάνει πιο επίσημο. Όχι πως για παράδειγμα ένας γάμος έχει λιγότερη ισχύ αν τελεστεί πολιτικά. Το θρησκευτικό μυστήριο όμως είναι εκείνο που του δίνει τη μεγαλοπρέπεια που αρμόζει σ' ένα τέτοιο γεγονός.

Όσο αντίθετος κι αν είναι κάποιος με το διαχειριστικό κομμάτι της, θεωρώ ότι είναι εντελώς άστοχο όσο και επικίνδυνο να αμφισβητήσει ένα σύμβολο που ενώνει τον Ελληνισμό από τη μια άκρη της Γης στην άλλη, που δεν είναι άλλο από το Άγιο Φως. Όταν μάλιστα το κάνει μεσούσης της Μεγάλης Εβδομάδας, οπού κυριαρχεί κλίμα κατάνυξης για όλους τους Έλληνες, δεν χρειάζεται να απορεί γιατί σηκώνει κύμα αντιδράσεων εναντίον του.

Ως επιστήμονας θα συμφωνήσω ότι όλα τα φαινόμενα έχουμε υποχρέωση να τα μελετάμε, να προσπαθούμε να τα κατανοήσουμε και μετέπειτα να δίνουμε μια τεκμηριωμένη εξήγηση. Παρόλ' αυτά η ανθρώπινη γνώση είναι και θα είναι πάντα πεπερασμένη. Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε την αιτία κάποιων πραγμάτων κι αυτό είναι η μαγεία της επιστήμης. Ότι πάντοτε η ίδια η φύση μπορεί να μας εκπλήξει και να δημιουργήσει ένα φαινόμενο που χρήζει παραπάνω εξήγησης.

Πολλές φορές επιστήμη και Εκκλησία ήρθαν σε ρήξη. Κακώς διότι όπως είπε ένας πολύ φωτισμένος θεολόγος, η επιστήμη προσπαθεί να εξηγήσει πως γίνεται ένα φαινόμενο ενώ η Εκκλησία ποιος ευθύνεται γι' αυτό. Δεν αποκλείει απαραίτητα το ένα το άλλο. Ο καθένας μας μπορεί να διαφωνεί με κάποιες εσφαλμένες τακτικές και λογικές. Η Εκκλησία είναι ένας ζωντανός οργανισμός και διοικείται από ανθρώπους. Σίγουρα γίνονται και λάθη. Άλλο όμως να αμφισβητεί κάποιος τη λειτουργία της κι άλλο αυτήν καθαυτή. Άλλο να διαμαρτύρεται για κάποια κακώς κείμενα κι άλλο για το τελετουργικό της μεταφοράς του Αγίου Φωτός, αμφισβητώντας μάλιστα και το ίδιο ως σύμβολο.

Θεωρώ ότι το να αφορίσουν τον άνθρωπο που έκανε την ατυχέστατη αυτή δήλωση είναι λάθος πάνω σ' ένα ήδη υπάρχον λάθος. Θα πρότεινα στην Αρχιεπισκοπή των Αθηνών την επόμενη χρονιά να του πληρώσει τα ναύλα ώστε να πάει ο ίδιος στους Άγιους Τόπους να διαπιστώσει την αυθεντικότητα του φαινομένου.

Ο φανατισμός και η οχλοκρατία δεν εξυπηρετούν απολύτως τίποτα. Η παιδεία και ο διάλογος είναι τα βασικά θεμέλια ενός ανθρωποκεντρικού πολιτισμού. Η παιδεία αφενός γιατί δίνει τα εφόδια στο άτομο να διαμορφώσει την προσωπικότητά του και ο διάλογος αφετέρου γιατί διευρύνει το ανθρώπινο πνεύμα. Ο διάλογος που σέβεται τη διαφορετικότητα, που την επιζητά για να μπορέσει να γίνει ουσιαστικός. Ο διάλογος που μπορεί να υιοθετήσει την αντίθετη άποψη ως πιο συγκροτημένη. Ο διάλογος που καταργεί το δογματισμό.

Η Ορθοδοξία ήταν ανέκαθεν μια πολύ ελεύθερη θρησκεία, εννοώντας ότι δεν περιόριζε τους πιστούς της με αυστηρά δόγματα που στόχο είχαν αποκλειστικά να φανατίσουν. Ήταν πάντοτε μια θρησκεία που στηριζόταν στον διάλογο και σεβόταν απόλυτα το τελειότερο δημιούργημα του Θεού, τον άνθρωπο. Στη δύσκολη εποχή που διανύουμε θα ήταν λάθος να στραφούμε εναντίον της με οποιονδήποτε τρόπο. Χρειαζόμαστε στηρίγματα ως έθνος για να ανασυγκροτηθούμε κι ένα απ' αυτά είναι η πίστη μας. Ας μην τη χάσουμε κι αυτήν.


Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής