Ο Δημήτρης Κούκουλας, οικονομολόγος, εκ των βασικών «πρωταγωνιστών» της πάλαι ποτέ δωδεκανησιακής ΔΑΝΕ, παραχωρεί μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη “Γνώμη” και απαντά στο ερώτημα «ΔΑΝΕ – Τράπεζα Δωδεκανήσου: Βίοι Παράλληλοι;» και συγκρίνει τα δύο δωδεκανησιακά εγχειρήματα που ναυάγησαν στη …στεριά! «Ναι, οι βίοι είναι παράλληλοι» απαντά ο κ. Κούκουλας και εξηγεί: «Και οι δυο εταιρείας δημιουργήθηκαν με σκοπό να στηρίξουν την Δωδεκανησιακή οικονομία. Στηρίχθηκαν από την τοπική κοινωνία και προσέφεραν σημαντικά. Διοικήθηκαν από επίλεκτα μέλη της Δωδεκανησιακής κοινωνίας, αλλά και οι δυο είχαν τελικά την ίδια κακή τύχη. Χάθηκαν μαζί με μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ που Δωδεκανήσιοι μικροεπενδυτές είχαν τοποθετήσει σε αυτές» σημειώνει …
Προχωρά όμως παρακάτω. Καταλογίζει ευθύνες στην διοίκηση της τράπεζας γιατί περιόρισε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου σε καθαρά τοπικό ζήτημα. «Γιατί δεν επεδίωξαν συνεργασία με μια αντίστοιχης μορφής οικονομικά εύρωστη συνεταιριστική τράπεζα από Γαλλία ή την Γερμάνια, που θα μπορούσε να προφυλάξει την δική μας από το λουκέτο;. Μέγα λάθος τους. Ήταν ψευδαίσθηση και πλάνη η εντύπωση πως αυτές οι τόσο μικρές τράπεζες θα έμεναν στο απυρόβλητο.». Την ΔΑΝΕ την έστειλε στον καιάδα με άθλιο και δόλιο τρόπο ο Ανωμερίτης και την τράπεζα ο Προβόπουλος δίχως να της δώσει δεύτερη ευκαιρία στηριζόμενοι και οι δύο στη γνωστή φράση του Κουτσόγιωργα “Αυτοί εκεί κάτω είναι καλοί άνθρωποι”., συνεχίζει ο κ. Κούκουλας… Τις δε αντιδράσεις των τοπικών παραγόντων τις σχολιάζει σκωπτικά: «Σιγά μην σκίστηκε κανένα καλσόν»!!!
Εύχεται στην ΚΑΪΡ να μην έχει το ίδιο τέλος: «Εύχομαι σε αυτούς που κάνουν τώρα την τελευταία προσπάθεια για την σωτηρία της ΚΑΪΡ να επιτύχουν το ακατόρθωτο, για να μην κλείσει τόσο επώδυνα για την τοπική κοινωνία ο κύκλος δράσης των εταιρειών αυτής της μορφής». Μιλά και για την επένδυση που προσπαθεί να υλοποιήσει στο Καμινάρι… «Επένδυση; Τι λέξη και αυτή… Ο πιο έξυπνα ηλίθιος όρος εν Ελλάδι, που τον κατάντησαν συνώνυμο της βλακείας και της ηλιθιότητας! Μια συμβουλή. Μην διανοηθείς, μην τολμήσεις ποτέ να προσπαθήσεις να δημιουργήσεις σε αυτό το νησί κάτι που μπορεί να ξεχωρίζει, γιατί θα μπλέξεις με θεούς και δαίμονες…»!
ΔΑΝΕ – Τράπεζα Δωδεκανήσου: Βίοι Παράλληλοι; Τι λέτε;
Ανεπιφύλακτα ΝΑΙ! Και οι δυο εταιρείας δημιουργήθηκαν με σκοπό να στηρίξουν την Δωδεκανησιακή οικονομία και να αποτελέσουν εργαλεία τοπικής ανάπτυξης. Αγκαλιάστηκαν και στηρίχτηκαν από την τοπική κοινωνία και για αυτό μπόρεσαν και βρήκαν το δρόμο τους. Και οι δυο για χρόνια πρόσφεραν σημαντικά στη τοπική οικονομία, η πρώτη στις θαλάσσιες μεταφορές και η δεύτερη στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Διοικήθηκαν από επίλεκτα μέλη της Δωδεκανησιακής κοινωνίας, αλλά και οι δυο είχαν τελικά την ίδια κακή τύχη. Χάθηκαν μαζί με μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ που Δωδεκανήσιοι μικροεπενδυτές ειχαν τοποθετήσει σε αυτές.
Αλήθεια πως είδατε το λουκέτο στο τελευταίο ίσως δωδεκανησιακό εγχείρημα;
Με ανησυχούσε όλο αυτό το διάστημα το γεγονός ότι η αύξηση του κεφαλαίου της, είχε εξελιχθεί σε ένα καθαρά τοπικό ζήτημα. Σε εποχές που στο τραπεζικό σύστημα συντελούνται κοσμογονικές αλλαγές που οδηγούν στην συνένωση και την δημιουργία εύρωστων κατά το δυνατόν πιστωτικών ιδρυμάτων για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, δεν μπορούσα να αντιληφθώ το λόγο που η δική μας Συνεταιριστική Τράπεζα ακλουθούσε μοναχικό δρόμο. Καλοί οι μεγαλοϊδεατισμοί, αλλά ήταν για άλλες εποχές. Όσα κεφάλαια ως καταθέσεις θα μπορούσε να συγκεντρώσει από την Δωδεκανησιακή κοινωνία το είχε επιτύχει εδώ και πολύ καιρό και όλα αυτά τα ποσά τα είχε ήδη μετατρέψει σε χορηγήσεις δανείων. Δεν ήταν πλέον ικανή να χορηγήσει ούτε ένα επί πλέον ευρώ στην αγορά, παρά μόνο να διαχειρίζεται και ανακυκλώνει παλιά δάνεια και τις επισφάλειες τους. Απορώ γιατί οι Διοικούντες την Τράπεζα μας δεν αναζήτησαν στρατηγικό εταίρο. Άκουσα σε δηλώσεις τους πως είχαν προτάσεις για συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίων και από το εξωτερικό. Και αναρωτιέμαι γιατί δεν επεδίωξαν συνεργασία με μια αντίστοιχης μορφής οικονομικά εύρωστη συνεταιριστική τράπεζα από Γαλλία ή την Γερμάνια, αλλά και από οπουδήποτε αλλού, που θα μπορούσε να προφυλάξει την δική μας από το λουκέτο και το σημαντικότερο, θα εξασφάλιζε στις τοπικές επιχειρήσεις και την Δωδεκανησιακή οικονομία την ρευστότητα που έχει ανάγκη και καλύτερη χρηματοδοτική προοπτική. Μέγα λάθος τους. Ήταν ψευδαίσθηση και πλάνη η εντύπωση πως αυτές οι τόσο μικρές τράπεζες θα έμεναν στο απυρόβλητο δίχως ισχυρές συμμαχίες και αν έχουν μέχρι στιγμής προσκαιρως σωθεί ένα- δυο (ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ και ΣΕΡΡΩΝ), είναι προφανές πως θα κρατήσει μέχρι την επομενη των επερχόμενων εκλογών…
Ποιες νομίζετε ότι μπορεί να είναι οι άμεσες παρενέργειες από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της Τράπεζας στις επιχειρήσεις και την τοπική οικονομία;
Καταρχήν όπως γνωρίζετε με τις καταθέσεις δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα. Τα υπόλοιπα των λογαριασμών όλων των πελατών μεταφέρθηκαν ήδη στην ALFA BANK. Αλλά και με τις χορηγήσεις πιστεύω ότι θα συμβεί κάποια στιγμή κάτι ανάλογο, αφού όμως πρώτα διαχωριστούν τα υγιή δάνεια από τα επισφαλή. Το πρόβλημα θα υπάρξει με τα κόκκινα δάνεια που δεν καλύπτονται από επαρκείς εγγυήσεις και δεν εξυπηρετούνται. Στη περίπτωση αυτή ο Θεός να βάλει το χέρι του, γιατί οι επιπτώσεις φοβάμαι ότι θα είναι ντόμινο. Λογαριασμοί θα κλείσουν και τα ποσά θα καταστούν άμεσα απαιτητά από τους εκκαθαριστές, επιταγές που βρίσκονται σε πλαφόν και θα βρεθούν ακάλυπτες θα αρχίσουν να σφραγίζονται σωρηδόν, (ενώ μέχρι τώρα υπήρχε δυνατότητα να ζητήσεις την αντικατάσταση τους με αλλη), αλλά και λογαριασμοί βραχυπροθεσμων χορηγήσεων με προεξόφληση επιταγών τρίτων, δεν θα ανανεωθούν. Που σημαίνει πως ολες αυτές οι επιχειρήσεις, χάνουν μια γραμμή χρηματοδότησης που είχαν και θα πρέπει να βρουν εναλλακτική λύση, απευθυνόμενες πλέον σε μια από τις τέσσερις συστημικες τράπεζες (καθόλου εύκολο). Παρά ταύτα όλα αυτά στο τέλος θα αφομοιωθούν από την αγορά, αφού προηγουμένως στερήσουν από επιχειρήσεις σημαντικού ύψους ρευστότητα ή οδηγήσουν και σε λουκέτο ορισμένες από αυτές.
Και με τους μεριδιούχους της Τράπεζας τι θα γίνει;
Ασφαλή συμπεράσματα θα μπορούμε να βγάλουμε μόνο όταν οι εκκαθαριστές από την Ernst & Young προχωρήσουν την διαδικασία εκκαθάρισης και δούμε το ύψος των κόκκινων δανείων και τις μαύρες τρύπες που έχουν δημιουργηθεί. Αν όσοι έχουν πάρει κάποιο δάνειο από την Τράπεζα μπορούσαν να το εξυπηρετήσουν, τότε δεν θα υπήρχε και λόγος υποτίμησης του συντελεστή φερεγγυότητας της. Όσο μεγαλύτερο λοιπόν είναι αυτό το ποσό, τόσο περισσότερο θα αποσβεστούν (μηδενιστούν) και τα κεφάλαια που έχουν επενδύσει οι μεριδιούχοι της.
Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών ειδήσεων, αλλά πολύ φοβάμαι ότι η εξέλιξη αυτή είναι πολύ σύνθετη στη διαχείριση της, θα προκαλέσει αντιδικίες και πολύπλευρους δικαστικούς αγώνες, θα γκρεμίσει και θα επιρεάσει αρνητικά διαπροσωπικές σχέσεις και φιλίες ετών. Αν μάλιστα αληθεύουν οι φήμες που ευρέως κυκλοφορούν κυρίως στα χωριά μας, πως με την υπόσχεση υψηλών αποδόσεων, στελέχη της Τράπεζας «έπεισαν» προ τριετίας συμπολίτες μας να μετατρέψουν τις καταθέσεις τους σε συνεταιριστικές μερίδες που θα τους έδιναν καλύτερη απόδοση, με το επιχείρημα ότι αυτές ήταν άμεσα ρευστοποιήσιμες από την ίδια την Τράπεζα σε πρώτη ζήτηση (ενώ στην συνέχεια αποδεδείχθηκε πως αυτό δεν μπορούσε να γίνει), αντιλαμβάνεστε και τις πιθανές ποινικές προεκτάσεις της υπόθεσης. Σε μια εποχή που η οικονομική κρίση κάνει το κόσμο να παραμιλά στο δρόμο και να εχει χάσει τα λογικά του, εύχομαι η ιστορία αυτή να μείνει μόνο σε αυτό το πλαίσιο αντιδικίας και να μην δούμε στα νησιά μας σκηνές Far West …
Βλέπετε να προκύπτουν και ευθύνες Μελών της Διοίκησης της Τράπεζας;
Επειδή είμαι παθών, από τα ζητήματα της ΔΑΝΕ και το ρόλο του Εντεταλμένου Σύμβουλου που δίχως απολαβές είχα αναλάβει σε αυτήν, εύχομαι να μην τους τύχει ότι σε εμένα και μερικούς ακόμα. Να φοβάσαι πιο πολύ τον άδικο μπελά. Γιατί αν τυχόν μπλέξεις, τότε καταστρέφεται η ζωή σου ολόκληρη… Νομίζω πως το βαρύ κλίμα που ήδη αρχίζει να δημιουργείτε στους συνεταιριστές κυρίως εξ αιτίας της ειδικής μεταχείρισης που φαίνεται πως τύγχαναν ορισμένοι δανειολήπτες, αλλά και από τα παραπάνω αναφερθέντα, θα φέρουν πολλά. Όπως και η τύχη των εργαζομένων, για τους οποίους θέλω να ελπίζω πως όσοι τους υποσχέθηκαν λαγούς με πετραχήλια, θα κρατήσουν αύριο το λόγο τους.
Τις αντιδράσεις, τις όποιες τέλος πάντων, τοπικών εκπροσώπων και κοινωνίας πως τις σχολιάζετε; Αντιδράσεις;
Μα θα μπορούσε να υπάρξει πιο χλιαρή αντιμετώπιση; Αμφιβάλλω αν σχίστηκε έστω κι ένα καλτσόν… Οι κανόνες κεφαλαιακής ρευστότητας και επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ευρώπη, έχουν καθιερωθεί από τις διατάξεις της συνθήκης ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΙΙ. Καμιά απολύτως σχέση δεν έχουν με Τρόικα και Μνημόνια. Για αυτό θεωρώ όλες τις “φωνές” που ακούγονται τις τελευταίες μέρες ή ότι προέρχονται από άγνοια κανόνων λειτουργίας των Τραπεζών, ή στοχεύουν στο να συγκαλύψουν τυχόν ευθύνες και λαθεμένες επιλογές ή τέλος, πως βρίσκονται στην προσφιλή μας τακτική της ιαχής “Αερααα”!!!! που κατά καιρούς κραυγάζουμε για την τιμή των όπλων (που λέει ο λόγος…). Όμως θα πρέπει κάποτε ως τοπική κοινωνία να πάψουμε να κυνηγούμε φαντάσματα και εχθρούς εκτός των τειχών, επειδή έτσι πάντα βολεύει προκειμένου να αποποιηθούμε των δικών μας ευθυνών. Το να πιστεύουμε πως όλοι μας επιβουλεύονται και τελούμε υπό διωγμό, το θεωρώ πλεον ως απόλυτη υποκρισία. Πολύ απλά, ο “Βασιλιάς μας είναι γυμνός”. Ολόγυμνος! Εθελοτυφλούμε, αλλά παρότι το διαπιστώνουμε σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας μας και το πληρώνουμε πάντα ακριβά, δεν τολμούμε ποτέ να το φωνάξουμε. Και αν βρεθεί κανένας να το αποτολμήσει,, του κολλάμε την ταμπέλλα «ο γραφικός».
Τι κοινά στοιχεία βρίσκετε ανάμεσα σε ΔΑΝΕ και τράπεζα…
Ανεξαρτήτως ευθυνών και λαθών, ο ξαφνικός θάνατος και των δυο, ήταν αποτέλεσμα απόφασης της Κεντρικής Διοίκησης. Την ΔΑΝΕ την έστειλε στον καιάδα με άθλιο και δόλιο τρόπο ο τότε Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Γ. Ανωμεριτης, γιατί ενώ πρώτα την δέσμευσε με την υπογραφή εξαετούς σύμβασης αποκλειστικής εκμετάλλευσης των γραμμών της Δωδεκανήσου, αμέσως μετά έδωσε γραμμή και στην BLUE STAR. Την Τράπεζα Δωδεκανήσου ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, όταν της τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια δίχως να της δώσει δεύτερη ευκαιρία. “Αυτοί εκεί κάτω είναι καλοί άνθρωποι” δεν είχε πει και ο Κουτσογιωργας; Και οι δυο εταιρείες προκάλεσαν σημαντική ζημιά στην τοπική οικονομία, από την απώλεια των κεφαλαίων που οι Δωδεκανήσιοι είχαν επενδύσει σε αυτές. Παράλληλα, η πρώτη άρχισε και η δεύτερη αποτελείωσε την όποια κουλτούρα συλλογικότητας και κοινής προσπάθειας υπήρχε μέχρι τώρα στη περιοχή.
Εύχομαι σε αυτούς που κάνουν τώρα την τελευταία προσπάθεια για την σωτηρία της ΚΑΙΡ να επιτύχουν το ακατόρθωτο, για να μην κλείσει τόσο επώδυνα για την τοπική κοινωνία ο κύκλος δράσης των εταιρειών αυτής της μορφής.
Από το ησυχαστήριο σας στο Χαράκι πως βλέπετε τα πολιτικά πράγματα σε Ρόδο και όχι μόνο; Υπάρχει ελπίς;
Για τους έχοντες και κατέχοντες τον πλούτο, ασφαλώς. Όμως για την δική μας κοινωνία, των φτωχών ή νεόπτωχων, πες το όπως θέλεις, με τα δεδομένα που επικρατούν σήμερα, καμία! Από την φύση μου ανήκω στην κατηγορία των αισιόδοξων, των ανθρώπων που μπορούν να βλέπουν το κόσμο με ένα άλλο μάτι. Που πιστεύουν ότι το παν σε αυτή τη ζωή δεν είναι μόνο ο υλικός πλούτος, αλλά οι διαχρονικές ανθρώπινες “ αξίες”. Όπως τις προσδιορίζει και τις εννοεί ο κάθε ένας μας και τον χαρακτηρίζουν ως οντότητα. Δεν διστάζω να ομολογήσω πως ανήκω στη κατηγορία αυτών που βιώνουν την οικονομική κρίση πολύ βαθειά. Και αυτό με κάνει “σοφό”. Όπως και μερικά ακόμα εκατομμύρια Έλληνες που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με εμένα. Μπορώ λοιπόν να ισχυριστώ πως για εμάς, δεν θα υπάρξει καμιά απολύτως ελπίδα, όσο συνεχίζουν να μας κυβερνούν οι ίδιοι που μας οδήγησαν σήμερα σε αυτή την κατάσταση. Γόνοι από πολιτικά τζάκια, παιδιά κομματικών σωλήνων, επαγγελματίες της πολιτικής και του συνδικαλισμού. Δεν επιθυμώ να γίνω σαν κι αυτούς. Ποτέ δεν ήθελα γιατί διαφέρουν η αισθητική και η κουλτούρα μας. Εχω διαβεί άλλους δρόμους, δεν θα συναντηθούν οι κόσμοι μας. Όμως αυτό που θέλω είναι να με κυβερνήσουν άνθρωποι αυτοδημιούργητοι, ικανοί και που έχουν αρχίσει από το μηδέν. Που στη ζωή τους έχουν ρισκάρει επενδύοντας στην πραγματική οικονομία και όχι στη ρουλέτα των Funds. Που συνήψαν δάνεια προκειμένου να επενδύσουν και δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, υποθηκεύοντας το μέλλον και την επιβίωση της φαμίλιας τους. Άνθρωποι που μπορεί να τους σφραγίστηκαν επιταγές και οι τράπεζες να τους έκλεισαν λογαριασμούς, που στην πορεία μπορεί ακόμα και να έχασαν ότι είχαν δημιουργήσει και που παρόλα αυτά παραμένουν Ανθρωποι, συνεχίζουν να βλέπουν με αισιοδοξία και χαμόγελο κατάματα το κόσμο, μπορούν ακόμα να κάνουν όνειρα για το αύριο το δικό τους και των παιδιών τους και νοιώθουν πως η ζωή τους ανήκει, δίχως να έχουν την ανάγκη να χρησιμοποιούν πλαστές πινακίδες για να την σεργιανήσουν.
Η επένδυση στο Καμινάρι πως πάει;
Επένδυση; Τι λέξη και αυτή… Ο πιο έξυπνα ηλίθιος Όρος εν Ελλάδι, που τον κατάντησαν συνώνυμο της βλακείας και της ηλιθιότητας! Μια συμβουλή. Μην διανοηθείς, μην τολμήσεις ποτέ να προσπαθήσεις να δημιουργήσεις σε αυτό το νησί κάτι που μπορεί να ξεχωρίζει, γιατί θα μπλέξεις με θεούς και δαίμονες… Και έχει πολλούς από δαύτους ο τόπος μας. Για αυτό και πάει κατά διαβόλου. Όμως αν έχεις βαθιές τις ρίζες, τότε μη φοβάσαι τους άνεμους. Για το ΚΑΜΙΝΑΡΙ δεν θέλω να πω κάτι σήμερα. Γιατί σύντομα θα έχουμε να πούμε πολλά και ενδιαφέροντα. Μόνο ένα τελευταίο παραφράζοντας ένα στίχο του Σαββόπουλου: “Αυτό τον τόπο όσοι τον αγαπούνε τρώνε βρώμικο ψωμί”. Για αυτό και θέλω, -για το τόπο και τα παιδιά μας- να τους νικήσουμε όλοι εμείς, με τα δικά μας «όπλα».
ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΓΝΩΜΗ
