Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) της νέας μαρίνας Ρόδου που δεν εκπονήθηκε, ο ημιτελής αγωγόςομβρίων και η απόφαση ανάκλησηςένταξης έργου.
Στις 22.08.2025 εκδόθηκεαπό τη Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίουανάκληση της ένταξης του έργου«Ανάπλαση και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις από το Λιμάνι Ακαντιάς ως τη Νέα Μαρίνα Ρόδου»διότι σύμφωνα με το έγγραφο «…διαπιστώθηκε η μη λειτουργικότητα του συγχρηματοδοτούμενου έργου γεγονός που συνιστά σοβαρή παρατυπία και παραβίαση των όρων επιλεξιμότητας…» καθώς και ότι «…δεν διαφαίνεται η εξασφάλιση της λειτουργικότητάς του εντός των χρονικών ορίων που υπάρχουν από τους κανονισμούς».
Το έργο χαρακτηρίζεται ως «μη λειτουργικό»,διότι νέος αγωγός ομβρίων που χρηματοδοτείται από το έργο παραμένει ημιτελής και δεν καταλήγει σε φυσικό αποδέκτη, δηλαδή την θάλασσα, όπως άλλωστε είναι το αυτονόητο.
Στο χερσαίο χώρο της νέας μαρίνας Ρόδου η οποία έχει παραχωρηθεί προς εκμετάλλευση στην εκμισθώτρια εταιρεία, υπήρχε αγωγός ομβρίων ο οποίος κατέληγε στη θάλασσα. Κατά τη διάρκεια της εργολαβίας που βρίσκεται σε εξέλιξη και ολοκληρώνεται σύντομα, υπήρξε καθαίρεση του αγωγού αυτού και κατασκευήτμήματος νέου σπονδυλωτούαγωγού. Ο νέος αυτός αγωγός βρίσκεται κυρίως κάτω από το νέο πεζοδρόμιο, που κατασκευάστηκε και συνορεύει με τη νέα μαρίνα Ρόδουπαραμένoντας ημιτελής για αρκετούς μήνες, παρόλο πουη απόληξή του απέχει λίγες δεκάδες μέτρα, από την θάλασσα. Κατά την προσωπική μου άποψη, ο πιθανότερος λόγοςπου δεν έχει κατασκευαστεί το υπόλοιπο τμήμα του αγωγού εδώ,σχετίζεται με αντικρουόμενες απόψεις για τον τρόπο διέλευσης και τη θέση απόληξής του.
Η ανάκληση ένταξης του έργου δημιουργεί κίνδυνο ο Δήμος Ρόδου, εάν δεν τροποποιηθεί η ως άνω απόφαση ή δεν βρεθεί εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης, να κληθεί ως δικαιούχος να καλύψει το υπολειπόμενο ποσό των περίπου 1.300.000 ευρώ που οφείλεται στον ανάδοχο, με ίδιους πόρους. Παράλληλα εγείρονται και περιβαλλοντικά ζητήματα.
Τα ερωτήματα που ανακύπτουν για τους χειρισμούς του Δήμου Ρόδου όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα είναι πολλά και εύλογα.
- Γιατί προγενέστερα της καθαίρεσης του υφιστάμενου αγωγού ομβρίων, δεν υπήρξε ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός για τηνδιαδρομή που θα ακολουθήσει ο νέος αγωγός, όποια τεχνική λύση και εάν είχε επιλεγεί, ώστε να εκβάλουν τα όμβρια ύδατα στη θάλασσα και να αποφύγουμε τον κίνδυνο δημιουργίας πλημμυρικών φαινομένων στις γύρω περιοχές;
- Πως τεκμαίρεται ότιτο υπολειπόμενο τμήματου αγωγού δεν πρέπει να κατασκευαστεί στο όριο με το λιμάνι της Ακαντιάς αλλά εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια κατασκευής του αγωγού δια μέσου του λιμένα της Ακαντιάς παρά το γεγονός ότι με την επιλογή αυτήτόσο το μήκος όσο και οι τεχνικές δυσκολίες αυξάνονται, με άμεσο επακόλουθο την αύξηση του κόστους. Εάν τελικάεπιλεγεί άλλη τεχνική λύση διέλευσης του αγωγού εκτός της παραχωρηθείσαςέκτασης της νέας μαρίνας Ρόδου, γιατί θα πρέπει το κόστος αυτό να κινδυνεύουν να το επιβαρυνθούν οι πολίτες της Ρόδου και όχι η ίδια η εκμισθώτρια εταιρεία;
- Ο Δήμος Ρόδου τον Οκτώβριο του 2024, έδωσε την έγκρισή του για την κατά 30 χρόνιαπαράταση της μίσθωσης της έκτασης της νέας μαρίνας Ρόδουχωρίς να διεκδικήσει το παραμικρό αντισταθμιστικό όφελος ή την αύξηση του μισθώματος.Γιατί δεν έθεσε τότε τουλάχιστον,ως απαράβατο όρο τη συναίνεση της εκμισθώτριας εταιρείας για τη διέλευση του αγωγού εντός της παραχωρηθείσας έκτασης, αφού το πρόβλημα της διέλευσης του αγωγού ήταν γνωστό από τότε;
- Το γεγονός ότι ο αναπληρωτής Δημάρχου Ρόδου και αντιδήμαρχος οικονομικών είναι ταυτόχρονα και νομικός σύμβουλος της εκμισθώτριας εταιρείας, ενώ μπορούν να ανακύψουν αντικρουόμενα συμφέροντα, δεν αποτελεί άραγεμέγα ζήτημα ηθικού και πολιτικού ασυμβίβαστου;
Το όλο πρόβλημα πιθανότατα θα μπορούσε να έχει αποσοβηθεί, εάν στις αδειοδοτικές διαδικασίες που προηγήθηκαν τηςΚΥΑ με αντικείμενο την τροποποίηση της χωροθέτησης και των περιβαλλοντικών όρων για την νέα μαρίνα Ρόδου (31.12.2023), είχε εκπονηθεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που θα εξέταζε διεξοδικά, μεταξύ άλλων, τις επιπτώσεις του έργου στην περιοχή καθώς και τα απαιτούμενα έργα που αφορούν τα δίκτυα κοινής ωφέλειας. Με απλά λόγια, θα μπορούσε από τότε να υπάρχεισαφής καθορισμός της τεχνικής λύσης για την απόληξη του αγωγού ομβρίων στη θάλασσα και μην βρισκόμασταν σήμερα σε αυτή τη δυσχερή θέση. Η παράλειψη αυτή, δηλαδή της μη εκπόνησης ΣΜΠΕ, αποτέλεσε ένα από τα κύρια επιχειρήματα της προσφυγής που κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) τον Μάρτιο του 2024, για την ακύρωση της σχετικής ΚΥΑ που αφορούσε την τροποποίηση της χωροθέτησης της νέας μαρίνας Ρόδου, στην οποία συμμετείχα ατομικά με άλλους συμπολίτες μας.
Σήμερα είναι προφανές ότι θαπρέπει να εξεταστούν όλες οι εναλλακτικές λύσεις,ώστε να μην ελλοχεύει ο κίνδυνος οι πολίτες της Ρόδου να απαιτηθεί να καλύψουν το κόστος αποπεράτωσης του έργου. Δεν γνωρίζω τι δυνατότητες διοικητικών ή νομικών διαδικασιών υπάρχουν, ώστε να επανεξεταστεί η απόφαση ανάκλησης ένταξης του έργου. Ως προς το τεχνικό κομμάτι όμως του θέματος, θεωρώ αυτονόητο ότι θα πρέπει ο Δήμος Ρόδου να προχωρήσει τάχιστα με κάθε τρόπο την κατασκευή του υπολειπόμενου αγωγούμέχρι την θάλασσα επιλέγοντας την βέλτιστηκαι ταχύτερα υλοποιήσιμη λύση ώστε το έργο να καταστεί άμεσα λειτουργικόκαι να ενταχθεί εκ νέου προς χρηματοδότηση.Αποτελεί ευτυχή συγκυρία ότι στην παρούσα φάση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στην περιοχή η κατασκευή της β φάσης των λιμενικών έργωναπό την εκμισθώτρια εταιρεία. Το έργο έχει ενταγμένο προϋπολογισμό 9.955.176 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με ποσοστό επιδότησης 94,82%. Σήμερα στο σημείο έμπροσθεν της απόληξης του ημιτελούς αγωγούομβρίων δεν έχουν ακόμηευτυχώς τοποθετηθεί κρηπιδώματα. Άρα με αμιγώς τεχνικά κριτήρια εκτιμώ ότι η θέση αυτή υπερτερεί συγκριτικά με ενδεχόμενες άλλες επιλογές για την απόληξη του αγωγού.
Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι κατά πόσο θα υπάρξει η πολιτική βούληση από τον Δήμο Ρόδου για την λύση αυτή.
Ιάκωβος Γρύλλης
Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ
