ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ-Κάθε φορά που αλλάζει η Εθνική Αντιπροσωπεία, ξεκινά ένας μεγάλος μαραθώνιος νομοθετημάτων, τροπολογιών και άλλων συναφών διαδικασιών. Οι νόμοι ψηφίζονται στο Κοινοβούλιο και η Κυβέρνηση καλείται να τους θέσει σε εφαρμογή. Η αστυνομία και τα υπόλοιπα ελεγκτικά όργανα είναι επιφορτισμένα με τον έλεγχο της τήρησης των νόμων και η Δικαιοσύνη έχει τον τελικό λόγο για τους παραβάτες.
-Αυτή είναι η συνήθης διαδικασία σε κάθε ευνομούμενο, σύγχρονο, δημοκρατικό κράτος. Υπάρχει σαφής διάκριση των εξουσιών, οροθετημένη λειτουργία και ελάχιστη παρεμβατικότητα της μίας μορφής εξουσίας έναντι της άλλης. Εξαιρέσεις υπάρχουν παντού, επιβεβαιώνοντας τον κανόνα. Έτσι όμως είναι η σωστή λειτουργία του συστήματος.
Για έναν παράξενο λόγο, σε τούτα εδώ τα χώματα, πάνω στα οποία γεννήθηκε και λειτούργησε η Δημοκρατία, τα πράγματα λειτουργούν κάπως διαφορετικά. Οι νόμοι παράγονται. Ψηφίζονται στο Κοινοβούλιο και από εκεί και πέρα αρχίζει το χάος. Μόλις πάει να εφαρμοστεί ο νόμος, αρχίζουν οι αντιδράσεις. Έρχονται κατόπιν οι τροποποιητικές που ανοίγουν τα “παραθυράκια” και φθάνουμε στο σημείο που ο νόμος δεν εφαρμόζεται.
Ας μην πάμε μακριά. Για πάνω από δέκα χρόνια προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τον αντικαπνιστικό νόμο. Ενώ σε όλη την Ευρώπη εφαρμόστηκε από την πρώτη μέρα, εδώ βρήκαμε τρόπους να μην εφαρμόζεται. Δεν απαγορεύσαμε για παράδειγμα το κάπνισμα, αλλά τη χρήση των σταχτοδοχείων. Έτσι εξαφανίστηκαν τα σταχτοδοχεία και εμφανίστηκαν άδεια βάζα, ποτηράκια με νερό, κηροπήγια χωρίς κεριά, τα οποία “έκλειναν το μάτι” στους καπνιστές. Η μόνιμη επωδός είναι ότι ο Έλληνας δεν μπορεί να πιει το ποτό ή τον καφέ του χωρίς να καπνίσει και έτσι δεν θα εφαρμοστεί ποτέ ο νόμος.
Αν θέλετε να πάμε και πιο βαθιά, μπορούμε να δούμε το νόμο για τα αυθαίρετα. Στην τελευταία τριακονταετία δεν θυμάμαι να έχουν γκρεμιστεί πάνω από μια ντουζίνα αυθαίρετες κατοικίες. Το αντίδοτο στα αυθαίρετα είναι η νομιμοποίησή τους. Αν δηλαδή πάει ο παραβάτης και πληρώσει, το αδίκημα εξαφανίζεται. Αναρωτιόμαστε ακόμα γιατί καίγονται τα δάση μας και γιατί δεν αναδασώνονται οι πυρόπληκτες περιοχές;
Για κάποιο περίεργο λόγο, ενώ τα γνωρίζουν οι πάντες, μόλις αναλάβει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία αδυνατεί να τα δει και να τα αντιμετωπίσει. Χρειάζεται να γίνει μια καταστροφή τύπου Μάτι για να ρίξουμε τα αναθέματα εκεί. Σα να μην υπάρχει δομημένη Πολιτεία να προλάβει και όχι να θεραπεύσει.
Το πρόβλημα σε αυτή τη χώρα δεν ήταν ποτέ νομοθετικό. Οι νόμοι μας ήταν μια χαρά. Στην εφαρμογή τους έχουμε διαχρονικά τη δυσκολία. Πάντα κάποιος εξαιρείται. Πάντα κάποιος ευνοείται. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι τόσο εξόφθαλμες οι ευνοϊκές διατάξεις προς συγκεκριμένες κατηγορίες, που θυμίζουν Λατινική Αμερική.
Είναι καιρός να σταματήσει αυτό το παραμύθι περί ισονομίας και ισότητας όλων έναντι στο νόμο. Αποτελεί πια κοινό μυστικό ότι κάποιοι είναι παραπάνω ίσοι από τους υπόλοιπους και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να το δείχνουν ανερυθρίαστα. Θυμίζει το μύθο του Αισώπου που παρομοιάζει τους νόμους με τον ιστό της αράχνης. Στον ιστό πιάνονται μόνο τα έντομα και τα μικρά αδύναμα ζώα, ενώ τα μεγαλύτερα τον καταπατούν.
Ίσως είναι παράλογο να ζητάμε την εφαρμογή των νόμων απ’ όλους ανεξαιρέτως. Ίσως το να επιδιώξουμε μια πιο δίκαιη κοινωνία για όλους να αποτελεί μια ουτοπία. Αλλά το να αγωνίζεται κάποιος για να το κατορθώσει αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση από το να διαχειριστεί μια δεδομένη κατάσταση προκειμένου να επιβιώσει πολιτικά.
Η πρόκληση παραμένει διαχρονική για όλους και σε όλα τα επίπεδα. Όποιος βλέπει το λάθος και δεν κάνει κάτι για να το διορθώσει, είναι και αυτός υπεύθυνος. Λιγότερο από αυτόν που μπορεί να το διορθώσει και δεν το κάνει, αλλά υπεύθυνος. Κι αν όντως κάποιοι ονειρεύονται κάτι διαφορετικό, γνωρίζουν ότι πρώτα πρέπει να αγαπήσουν την ευθύνη. Γιατί όπως λέει και ο ποιητής “οι ευθύνες ξεκινούν από τα όνειρα”.
--
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
