Υπάρχει ένα κείμενο στην αλληγορία του Πλάτωνα που συχνά χρησιμοποιώ στα μαθήματα , όπου περιγράφεται μια περίεργη αλλά συνάμα γοητευτική ιστορία όπου, άνθρωποι που έβλεπαν μόνο σκιές, τις περνούσαν για πραγματικότητα.
Όχι επειδή τους έλειπε η εξυπνάδα, αλλά επειδή τους έλειπε η παιδεία. Όχι η γνώση, αλλά η εσωτερική καλλιέργεια που σε βοηθά να ξεχωρίζεις το ουσιώδες από το επιφανειακό και να αντέχεις την αλήθεια, ακόμη κι όταν δεν σε βολεύει.
Πώς το θυμήθηκα τώρα αυτό; Στον απόηχο των γιορτών ο νους τρέχει υποσυνείδητα σε αγώνα δρόμου με το χρόνο ..συν ότι μια δεκαετία αργότερα μπαίνουν τελείες - και παύλες.
Μεγάλωσα δίπλα σε έναν άνθρωπο που πίστευε βαθιά ότι χωρίς αυτή την παιδεία τα κοινά δεν στέκονται. Όχι παιδεία τίτλων ή λόγου, αλλά παιδεία χαρακτήρα. Να κάνεις τη δουλειά σου σωστά, ακόμη κι όταν δεν σε βλέπει κανείς. Να μη συγχέεις ποτέ τη θέση με την αξία. Να ξέρεις πότε να μιλήσεις και πότε να σωπάσεις. Να αναλαμβάνεις ευθύνη χωρίς να τη μεταθέτεις.
Σήμερα, σε μια εποχή μεταβατική, βλέπουμε συχνά το αντίθετο. Υπάρχει λόγος, αλλά χωρίς βάθος. Παρουσία, αλλά χωρίς προετοιμασία. Συμμετοχή, αλλά χωρίς εσωτερικό μέτρο. Όχι επειδή λείπουν οι ικανοί άνθρωποι, αλλά επειδή λείπει αυτό που συγκρατεί τον άνθρωπο όταν αποκτά ρόλο και δύναμη.
Δέκα χρόνια μετά, η μνήμη του πατέρα μου δεν λειτουργεί ως νοσταλγία. Λειτουργεί ως σύγκριση. Και αυτή η σύγκριση είναι αυστηρή, γιατί δείχνει καθαρά ότι χωρίς παιδεία ο άνθρωπος μπορεί να φαίνεται παρών, αλλά στην πραγματικότητα απουσιάζει.
Η πραγματική του παρακαταθήκη δεν ήταν ιδέες ούτε λόγια. Ήταν τρόπος ζωής. Ένα εφόδιο, να στέκεσαι με μέτρο, να σέβεσαι τον άλλον, να μη διαλέγεις τον εύκολο δρόμο. Να θυμάσαι ότι η ευθύνη δεν φαίνεται, αλλά φαίνεται η απουσία της.
Αυτό το εφόδιο κουβαλώ στη δουλεια, στη ζωή. Στην αλήθεια, στην υπομονή, στη συνέπεια, στο να αλληλεπιδράς χωρίς να κουράζεσαι εύκολα και χωρίς να μικραίνεις τον άλλον. Στο να θέτεις όρια με σεβασμό. Στο να δείχνεις με το παράδειγμα ότι το εσωτερικό μέτρο δεν σε κάνει ανώτερο, αλλά πιο υπεύθυνο, πιο ουσιαστικό. Κουραστικό αλλά λυτρωτικό.
Ο,τι αγάπησα βαθιά, δεν έφυγε ποτέ.
Γ.Σ.
Στη μνήμη του.
2015-2025.
