Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου νοιάζεται για την γυναικεία απασχόληση και εκπαίδευση - Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης, αρχιτέκτονας

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΝΟΙΑΖΕΤΑΙ  ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
(ΔΥΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ)
-Το Πανεπιστημίου Αιγαίου άνοιξε τον 4ο κύκλο συνεργασίας με τον Δήμο Ρόδου, το Σάββατο 1 Νοεμβρίου με δύο υπέροχες ομιλίες που αφορούσαν τη γυναικεία απασχόληση και εκπαίδευση, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο ΑΚΤΑΙΟΝ.  Η γυναίκα στο προσκήνιο, η γυναίκα στην πρωτοπορία.
Η πρώτη ομιλία με θέμα «‘Εμφυλες ανισότητες στην Απασχόληση» αναπτύχθηκε από την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, κα Περσεφόνη Φώκιαλη, η δε δεύτερη με θέμα «Φύλο και Εκπαιδευτική Πολιτική – Διεθνής και Ελληνική Εμπειρία» παρουσιάστηκε από τον Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού κ. Διονύση Γουβιά. Πρωτότυπες εισηγήσεις για ζητήματα που αγγίζουν τη σύγχρονη κοινωνία , τις ταξικές ετερότητες και κυρίως το πολιτικοοικονομικό πλαίσιο που περιτριγυρίζει τον επαγγελματικό μας χώρο και τον τρόπο διαβίωσης.
Η πρώτη ανέλυσε τις ανισότητες σε δύο μορφές: τις παραδοσιακές και τις σύγχρονες. Τα χαρακτηριστικά της πρώτης  μορφής συνίσταται στην σταθερότητα με τις παραμέτρους του χρόνου και του χώρου να αποτελούν κομβικά σημεία συνοδευόμενα με τα ασφαλιστικά δικαιώματα  της ανάλογης απασχόλησης.
Είναι βέβαιο ότι οι γυναίκες στην πυραμοειδή ανάπτυξη της διοίκησης καταλαμβάνουν θέσεις βάσης, όμως με την επιδίωξη αναβάθμιση τους βρίσκουν μη γόνιμο έδαφος, σχεδόν απορριπτικό. Ιδιαίτερα σήμερα με το νέο μοντέλο διοίκησης μέσω των ομάδων εργασίας, η γυναίκα βρίσκεται και πάλι σε δύσκολη θέση είτε σε επίπεδο μισθού, είτε σε θέσεις ευθύνης ειδικών αρμοδιοτήτων. Δεν είναι τυχαίο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό στο πλήθος των ανέργων είναι γυναίκες και μάλιστα στο κλάδο των «ευγενών» επαγγελμάτων οι γυναίκες είναι σε πολύ δυσμενή θέση,  αφήνοντας χώρο όμως στις γυναίκες για επαγγέλματα χαμηλής ζήτησης.
Έτσι κατασκευάζεται ένας  «γυάλινος τοίχος» για τις εργαζόμενες γυναίκες περιορίζοντας το εύρος του επαγγελματικού τους τόξου σε πόστα κυρίως στον τριτογενή τομέα και σε μαζικά επαγγέλματα. Αυτό η διαμορφούμενη «γυάλινη οροφή» εμποδίζει τις γυναίκες να ανέλθουν σε διευθυντικές θέσεις ακόμη και στην τριτοβάθμια παιδεία βλέπουμε ότι στα μέλη υπάρχει η αναλογία 65-70% για τους άνδρες σε αντίθεση με τις γυναίκες που εμφανίζεται υποχωρούσα στο 30-35% για γυναίκες. Και μάλιστα στο επίπεδο καθηγητών η εικόνα γίνεται τραγικότερη, 80% για τους άνδρες καθηγητές και 20% για τις γυναίκες. Στο χώρο της επιχειρηματικότητας διακρίνουμε τις γυναίκες να απολαμβάνουν μόνο το 46,8% και αυτό στις  χαμηλές αμοιβές και το οδυνηρό 4% στην κορυφή των business-manager. Στο πεδίο της πολιτικής είναι το 75% άνδρες και το 25% είναι γυναίκες σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ε. Το λυπηρό είναι ότι στην χώρα μας το κλάσμα αυξάνεται ραγδαία υπέρ των ανδρών, οδηγώντας τις γυναίκες σε μονοψήφιο αριθμό. Στη σύγχρονη κοινωνική ιστορία αναφέρεται και η «γυναίκα sandwich» που μοιράζει κατά τρόπο εκπληκτικά παραγωγικό το  χρόνο της μεταξύ καριέρας και οικογενείας, συνθλίβοντας όμως την ποιότητα ζωής της.
Στις σύγχρονες μορφές ανισότητας μπορούμε να συναντήσουμε τη  μικρή συμμετοχή του γυναικείου φύλου στα νέα επαγγέλματα που αναφύονται μέσα από την τεχνολογία, την τηλεόραση κ.α. Όμως χορηγούνται  νέες ευκαιρίες για την απασχόληση ιδιαίτερα στις γυναίκες μέσα από την τηλεργασία (εργασία από το σπίτι)  και στο χώρο της δια βίου εκπαίδευσης με το E-Learnig, διατηρώντας όμως το γυάλινο τοίχο στο σκληρό επιχειρηματικό τομέα και στους δυναμικούς κλάδους, αφήνοντας  τις γυναίκες για επαγγέλματα στους τομείς  της ένδυσης, της χειροτεχνίας, των τροφίμων κ.α  
Οι ερμηνείες είναι πολλές και σύνθετες. Αγγίζουν την εκπαίδευση,  την ίδια την κοινωνία με τον πολύμορφο ρόλο που έχει αναθέσει στη γυναίκα, το φεμινισμό με την καθαρή πολιτική ανάλυση, αλλά και με την οικονομική διάσταση εμπλουτισμένη με τις θεωρίες της συστημικής έννοιας ότι όλα είναι συμμέτοχα στην πορεία της θέσης της γυναίκας στην απασχόληση. Η αμφίδρομη σχέση γυναικείας ανισότητας στην απασχόληση  και ανισότητας σε προσωπικό-κοινωνικό-ιδεολογικό πεδίο στο χώρο της γυναίκας είναι υφιστάμενη και ενδυναμώνεται τμηματικά  με τις εξελίξεις παρά τις γενναίες αλλαγές νοοτροπίας.  
Η απάντηση βρίσκεται σε μια άλλη πολιτική που θα διαπερνάει τους κύκλους της βιολογίας, της κοινωνίας, της προσωπικότητα, της ιδεολογίας, της οικονομίας και της εκπαίδευσης, ώστε να σχηματιστεί η νέα πολιτιστική εικόνα της γυναίκας στο ιστορικό γίγνεσθαι.
Για το τελευταίο, δηλαδή για «τη γυναικεία εκπαιδευτική πολιτική» ο δεύτερος ομιλητής προσέλαβε θέματα από την Φεμινιστική Κοινωνιολογία ερμηνεύοντας το φύλο ως Gender και όχι ως  Sex. Υπάρχουν πολλές πολιτικές τάσεις που επηρέασαν τη έρευνα σχετικά με το φύλο και την εκπαίδευση, όπως είναι ο φιλελεύθερος φεμινισμός στο χώρο της άκαμπτης αγοράς, ο μαρξιστικός-σοσιαλιστικός φεμινισμός στο χώρο της παραγωγής και του προϊόντος και ο ριζοσπαστικός φεμινισμός όπου για όλα φταίει η πατριαρχία.
Οι πρώτοι νόμοι προστασίας της γυναικείας απασχόλησης εμφανίζονται το 18ο αιώνα  χωρίς όμως να αφήσουν και μέχρι και σήμερα άνετο πεδίο δράσης των γυναικών. Ακόμη και στο χώρο της εκπαίδευσης συναπαντάμε το φαινόμενο της αποδυναμωμένης συμμετοχής του γυναικείου προσωπικού. Μάλιστα η κ. Μαραγκουδάκη αναφέρθηκε εμφατικά από τον ομιλητή ότι είχε τονίσει: «οι γυναίκες διδάσκουν και οι άνδρες διοικούν».
Αυτό ίσως να προκαλείται και από την επιλογή του αυτοαποκλεισμού, όπου η γυναίκα ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος να μπορεί να εκτελεί τα καθήκοντος της που αναλαμβάνει στερώντας η ίδια δυνατότητες και εναλλακτικές δράσεις. Είναι γεγονός ότι στο εκπαιδευτικό πανεπιστημιακό προσωπικό υπάρχει δυσαναλογία υπέρ των ανδρών εκθέτοντας τη γυναίκα  σε μειονεκτική θέση.
Αλλά και στα εκπαιδευτικά βιβλία εμφανίζονται στερεότυπα όπου το αγόρι έχει το «πάνω χέρι». Ιδιαίτερα σε σχολικά εγχειρίδια των μαθηματικών και της γλώσσας το ανδρικό στοιχείο υπερκαλύπτει δράσεις και γεγονότα σε καθοριστικό βαθμό.
Πάντως, τονίστηκε από τον κ.Γουβιά, ότι η σύγχρονη εποχή έχει ανοίξει κάποια παράθυρα παρουσίας και συμμετοχής στα δρώμενα από τις γυναίκες, ιδιαίτερα στο χώρο του ιντερνέτ και της μοντέρνας τεχνολογίας.
Η γυναίκα σήμερα βρίσκεται σε δυσμενή θέση στην ελληνική και διεθνή πραγματικότητα, αλλά πάντως βελτιωμένη  από τα προηγούμενα «πέτρινα» χρόνια.  Οι κοινωνικές εξελίξεις δεν άφησαν τίποτα στάσιμο και συμπαρέσυραν τα πάντα είτε στο θετικό, είτε στο αρνητικό. Αυτό όμως που χρειάζεται για να επιτευχτεί η  Στροφή για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα είναι η αλλαγή πολιτικής και μέσα από αυτή θα βρεθεί μονοπάτι για το ρόλο της γυναίκας με αξιοπρέπεια και παρουσία, κόντρα στα ταμπού και τα στερεότυπα που έχτισε η κυριαρχίας της ανδρικής ισχύος.   

Υ.Γ. Το άρθρο έχει ελεύθερη ερμηνεία της διάλεξης και όποιες μικρές  αστοχίες στην απόδοση είναι θεμιτές.