Η σημερινή κυριακάτικη ιστορία ξεκινά από την Αγία Πετρούπολη και κάνει μια στάση στην…Φλωρεντία! Από εκεί τρέχει γραμμή στα Σπόα και σκορπίζει ασύστολα πολιτισμό κι ελπίδα σε όλη την Κάρπαθο.
Μη βιαστείτε, το θέμα έχει να κάνει με κινήσεις προσφοράς, που πέρα από το χειροκρότημα αξίζουν τη δική μας ενεργή συμμετοχή.
Σε ένα επαγγελματικό ταξίδι στην Αγία Πετρούπολη εντυπωσιάστηκα και ζήλεψα την παιδεία και τον πολιτισμό τους. Εκεί λοιπόν και μπαινοβγαίνοντας, ομολογώ διψασμένος για γνώσεις, στα φιλόξενα σπίτι-μουσεία, γνώρισα από κοντά τις συνήθειες του λογοτέχνη, για μένα φιλόσοφος, Βλαντιμίρ Ναμπόκοβ. Κι εκεί, κάπου ανάμεσα στις πεταλούδες του, το πιάνο, τους κοντυλοφόρους και τα αμέτρητα γραπτά του, έμαθα για την αγάπη του στο σκάκι.
Ο Ναμπόκοβ υπήρξε δεινός σκακιστής και μάλιστα υπήρξε μια περίοδος της ζωής του, κάπου γύρω στο 1934, που παρέδιδε μαθήματα σκακιού για να μπορέσει να ζήσει την οικογένεια του.
Έπειτα γύρισα στην Αθήνα και πότε-πότε νοσταλγούσα τους παγωμένους δρόμους της Αγίας Πετρούπουλης και το ανοικτό σπίτι του Ναμπόκοβ, που μύριζε μέσα στο καταχείμωνο άνοιξη. Μα δεν είναι λίγο πράμα να μπορείς ακόμη και να αγγίξεις κάποια από τα προσωπικά του πράματα.
Ούτε λόγος για τη δική μου ιδιαίτερη πατρίδα, την Κάρπαθο, που ακόμη σήμερα πασχίζει να δώσει στους ανώνυμους δρόμους ονομασίες από κάποιους ντόπιους ξεχασμένους ήρωες.
Λίγα χρόνια αργότερα έφτασε στα χέρια μου μια επιστολή από έναν διάσημο Καρπάθιο. Από τον παγκοσμίου φήμης Άγγελο Καβαλάρο, που μπορεί να έχει Ιταλό πατέρα, άλλα η Μενεδιάτισσα μητέρα του έκαμε την ψυχή και την καρδιά του να διψούν για την Ελλάδα! Ο Καβαλάρο λοιπόν είχε τονίσει την ανάγκη να πράξουμε περισσότερα για τον πολιτισμό κ τα γράμματα. Να αντιμετωπίσουμε με διαφορετικά μάτια την έτσι κι αλλιώς δύσκολη καθημερινότητα στην άκρη του Αιγαίου.
Κι είναι αλήθεια πως για κάποιους ίσως όλα αυτά να ακούγονται ευχολόγια του πληκτρολογίου και να μη μπορούν να αντιληφθούν τα λόγια του διάσημου μαέστρου που περιμένει μια πρόσκληση για να διδάξει στο νησί!
Ωστόσο κι εδώ αφήνω τα μακρινά ταξίδια, κάθε φορά που θα μαθαίνω για τις δράσεις του Σποϊτη φίλου μου Γιάννη Χαλκιά θα επιμένω να γράφω ότι αν λείπει κάτι από την Κάρπαθο αυτό είναι η διάθεση για γόνιμες κι αυθεντικές πράξεις κ ύστερα θα μιλώ για την οποία αδιαφορία την αθηνοκεντρικης πατρίδας.
Αφορμή για τις σκέψεις μου ήταν το 8ο Σκακιστικό τουρνουά Σκακιού που διοργανώθηκε στο νησί πριν λίγες βδομάδες.
Ήταν ένα πρωτάθλημα 6 γύρων με χρόνο σκέψης 25 λεπτά και παρότι δεν πήγαν ούτε οι μισοί αθλητές του νησιού, υπήρξαν 31 συμμετέχοντες! Αριθμός ρεκόρ για το νησί που τον χειμώνα μετρά πάνω-κάτω 2500 ψυχές.
Ποιοι είναι αυτοί που στηρίζουν το σκάκι στην Κάρπαθο;
Εκτός από τον ακούραστο Γιάννη Χαλκιά, τον πρόεδρο του Συλλόγου, που μετά τις σπουδές του στην Κρήτη διάλεξε την Κάρπαθο να ζήσει, αξίζει να αναφέρουμε και να χειροκροτήσουμε:
Τον αντιπρόεδρο Μικέ Σπανό, που μεγάλωσε Κάρπαθο από Καλύμνιο πατέρα και μητέρα Ιταλίδα. Ο ίδιος δηλώνει ξεκάθαρα Καρπάθιος!
Ο Μικές έμαθε νωρίς σκάκι, είχε την ευκαιρία να ταξιδεύει από μικρός συχνά στην Ιταλία και να παίζει σε τουρνουά με αρκετές καλές εμφανίσεις τόσο στην Ιταλία όσο και σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Επίσης, έχει ανακηρυχθεί πρωταθλητής Αιγαίου με την ομάδα της Καλύμνου!
Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου είναι η κα Βασίλα Φωτεινή που είναι Μαθηματικός – Λυκειάρχης και είναι η μητέρα της μικρής Βενετίας, που μόλις Δ' Δημοτικού και τερμάτισε πρώτη στο δημοτικό και δεύτερη στην γενική κατάταξη ξεπερνώντας τους δύο από τους τρεις ενήλικες.
Η ταμίας του συλλόγου, η κα Κατερίνα Πολεμικού, είναι καθηγήτρια αγγλικών. Ο γιός της Γιώργος φέτος τερμάτισε πρώτος στην τάξη του (Γ' Δημοτικού) και 3ος στο δημοτικό.
Έφορος Υλικού ο μαθηματικός κ. Μανώλης Βιτωρούλης. Είναι σκακιστής και η κόρη του Άννα τερμάτισε πρώτη στην τάξη της (Ε' Δημοτικού) και 2η στο δημοτικό. Η κόρη του Ειρήνη, έχει αρχίσει να ανεβαίνει πολύ!
Η Έφορος Πολιτιστικού Τμήματος του Συλλόγου, Σοφία Γεραπετρίτη είναι καθηγήτρια αγγλικών. Ο σύζυγός της Ηλίας Μακρής είναι και ο ίδιος σκακιστής. Ο γιός τους Γιάννης τερμάτισε πρώτος στην ΣΤ Δημοτικού.
Μέλος στο Δ.Σ. του Συλλόγου είναι ο καπετάν Μανώλης Παναγιώτου.
Ας σταθούμε λίγο παραπάνω σε ετούτον τον σπουδαίο Καρπάθιο πλοίαρχο, αφού είναι από τους πρώτους Καρπάθιους που έμαθαν σκάκι! Ο πρώτος, όπως μαθαίνουμε, ήταν ο Χρυσοχόος κι ο καπετάν Μανόλης έμαθε από τον Χρυσοχόο.
Όπως μαθαίνουμε από τον πρόεδρο Γιάννη Χαλκιά, ο καπετάν Μανώλης στα μπάρκα του έπαιρνε μαζί του βιβλία, για να εξελιχθεί και να τον κερδίσει όποτε θα επέστρεφε Κάρπαθο. Μάλιστα σε ένα από τα μακρινά ταξίδια του (καλοκαίρι του 1972) άκουσε ζωντανά τον διάσημο αγώνα των θρύλων του Σκάκι, των Spassky-Fischer, προσπαθώντας να παρακολουθήσει τις κινήσεις στην σκακιέρα μέσω ραδιοφώνου.
Το σκάκι γοήτευε πάντα τους ανθρώπους που αγαπούν τη μόρφωση και τον πολιτισμό. Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο περνούν με ευχαρίστηση τις ελεύθερες ώρες τους πάνω από τα 64 μαγικά τετράγωνα.
Ανάμεσα στους «διάσημους ερασιτέχνες» σκακιστές είναι οι φιλόσοφοι της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού Ντενίς Ντιντερό και Ζαν Ζακ Ρουσό, οι μεγάλοι ρομαντικοί λογοτέχνες Βόλφγκανγκ Γκαίτε και Ερικ Σίλερ, οι σπουδαιότεροι εκπρόσωποι της προεπαναστατικής ρωσικής λογοτεχνίας Ιβάν Τουργκένιεφ, Λέων Τολστόι και Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, οι κορυφαίοι μουσουργοί Φρεντερίκ Σοπέν, Ρίτσαρντ Στράους και Σεργκέι Προκόφιεφ, αλλά ακόμη και οι πρωτοπόροι επιστήμονες Νίκολα Τέσλα, Ντιμίτρι Μεντελέγιεφ και βέβαια ο Αλμπερτ Αϊνστάιν.
Κι ενώ η Κάρπαθος, όπως τα περισσότερα νησιά, το ένα μετά το άλλο τον χειμώνα πέφτουν σε μια ιδιόμορφη χειμέρια νάρκη έρχονται τέτοιες κινήσεις πολιτισμού, που κάνουν το πιο γλυκό σινιάλο ελπίδας.
Η σύγχρονη Κάρπαθος ξεχωρίζει για τον αθλητικό σωματείο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ, για το ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ, το Ινστιτούτο Λαϊκού Πολιτισμού (παράρτημα του Πανεπιστημίου Αθηνών) και τη Δημοτική ΧΟΡΩΔΙΑ.
Στα σημαντικά που γίνονται πάνω στo νησί πρέπει να συμπεριλαμβάνουμε και το Σύλλογο Σκακιστών κι αν θέλουμε oι επόμενες γενιές να αγαπούν τα γράμματα, να μην είναι σπισιστές και να κάνουν καλύτερη την Κάρπαθο πρέπει να βρούμε τρόπους και να στηρίξουμε τις κινήσεις του.
