Μόλις δυο χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Καρπάθου, τα Πηγάδια, απλώνεται το πανέμορφο πευκοδάσος της Πατέλας.
Το βουνό, σύμφωνα με μαρτυρίες, τουλάχιστον κατά το πρώτο μισό του 20ουαιώνα, όπως και στον 2οΠαγκ. Πόλεμο, είχε σπουδαιότατη σημασία για το νησί.
Πέρα από τις αγροτικές και τις κτηνοτροφικές εργασίες, που δεν είχαν σταματημό, αυτό το δάσος ήταν περιζήτητο ακόμη και για το ρετσίνι των πεύκων του! Αφού αφαιρούσαν το πορτοκαλοκίτρινο «αίμα», το χυμό των δέντρων, στη συνέχεια το έστελναν σε εργοστάσια της Ιταλίας, για να φτιάξουν χρηστικά αντικείμενα που σήμερα γίνονται από πλαστικό.
Επίσης, στην ίδια περιοχή, ήταν τα ασβεστοκάμινα, όπως και αρκετά καμίνια κάρβουνου κι όλα αυτά έδιναν εργασία και μεροκάματο, βοηθούσαν για να κρατηθεί ζωντανή η ταλαιπωρημένη τοπική οικονομία.
Εδώ υπήρχαν και αρκετές εκκλησίες, δυο από αυτές ξεχωρίζουν και αποτελούν χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς για τους Καρπάθιους.
Από τη μια πλευρά η Παναγία η Λαρνιώτισσα, ενώ από την άλλη βρίσκεται η Αγία Κυριακή.
Για τους Ιταλούς και ιδιαίτερα για τους Γερμανούς αξιωματικούς, η Αγία Κυριακή, λόγω της στρατηγικής της θέσης, ένα μπαλκόνι στο Αιγαίο, απέκτησε ρόλο στην οργάνωση των δυνάμεων.
Πριν τον πόλεμο ξεχώριζε το παρατηρητήριο, ενώ κατά τη διάρκεια του εκεί αναπτύχθηκε το γερμανικό ραντάρ. Ενώ από την άλλη πλευρά του δάσους, ακριβώς πάνω από το λιμάνι, οι Ιταλοί τοποθέτησαν μια σειρά από τα αντιαεροπορικά κανόνια.
Σήμερα, τόσο τα φυλάκια, όσο και τα παρατηρητήρια, αποτελούν σωρούς από πέτρες. Πρόκειται για πολεμικές αναμνήσεις, που δεν αφορούν τους πολλούς.
Τα απίθανα ακρογιάλια της Καρπάθου μονοπωλούν τους ταξιδιώτες και τις καλοκαιρινές δράσεις. Κι όμως, μια βόλτα στο βουνό της Πατέλας είναι η διαφορετική πρόταση που σπάει τη μονοτονία και τη θαλασσινή μουρμούρα του Αιγαίου.
Ξημέρωνε, όταν πήραμε το δρόμο πάνω από τη δεξαμενή, αφήσαμε το αυτοκίνητο σε ένα ξέφωτο, ακριβώς πάνω από τα τσιμεντωμένα και άναρχα Πηγάδια.
Πρωινός ήλιος, οι φωνούλες από τα κατσίκια και μια γλυκιά απαλή δροσιά, αυτά ήταν οι σύμμαχοι για να πάρουμε θάρρος και να περπατήσουμε, να φτάσουμε μέχρι την κορυφή.
Πρώτη στάση σε έναν αρχαιολογικό χώρο που μέχρι σήμερα δεν έχει αναγνωριστεί η αξία του. Μια θεωρία λέει ότι πρόκειται για ιερό της Θεάς Δήμητρας, μια άποψη που πίστευε με πάθος ο αείμνηστος πνευμονολόγος Γιώργος Λυτός. Ωστόσο ο απόστρατος Αξιωματικός του Ε.Σ., Ηλίας Λάμπρος, υποστηρίζει ότι πρόκειται για αφιερωματικό χώρο στη Θεά Εστία κι αυτό ενισχύεται από το όνομα της περιοχής, το Ίστια.
Ο παράξενα λαξευμένος βράχος ασφαλίζει τα μυστικά του, ωστόσο οι ντόπιες αρχές, τόσο το Επαρχείο όσο και ο Δήμος, μοιάζει να αρνούνται πεισματικά να ασχοληθούν με αυτά τα παράξενα αρχαιολογικά ευρήματα.
Ακριβώς απέναντι, ένα μικρό τσιμεντένιο μνημείο κλέβει τη ματιά μας.
Η μικρή κατασκευή υπενθυμίζει στους λιγοστούς, που γνωρίζουν την ιστορία, πως εκεί κάποτε υπήρξε ένα ινδικό νεκροταφείο. Σε κείνο το σημείο κάηκαν και θάφτηκαν 11 Ινδοί στρατιώτες, που βρέθηκαν στο νησί στην απελευθέρωση, με την ομάδα των Εγγλέζων. Ήταν χειμώνας του 1945, όταν έχασαν τη ζωή τους στο λιμάνι, από τυχαία ανατίναξη πυρομαχικών.
Ακόμη δυο θέσεις ταφής στρατιωτών, το ιταλικό νεκροταφείο στο Πλατύολο και ένα, εντελώς άγνωστο, γερμανικό, λίγο πριν τη στροφή για το χωριό Μενετές, διαγράφηκαν από τη γη και έσβησαν από τη μνήμη.
Ιστορίες που πονούν, αλλά δε φαίνεται να απασχολούν τους αιρετούς άρχοντες του τόπου!
Προχωρήσαμε προς τα πάνω, αναζητούσαμε το δρόμο για την Αγία Κυριακή, ευτυχώς κάποιοι φιλότιμοι γείτονες έγραψαν τη λέξη «cammino» πάνω σε ένα ξύλο και βοήθησαν στο στόχο μας.
Το πανέμορφο πευκοδάσος ήταν αφρόντιστο, με ένα χοντρό στρώμα από ξεραμένες πευκοβελόνες να σκεπάζει το έδαφος, πρόδιδε μια περίεργη εγκατάλειψη.Στο νησί η πρόληψη είναι άγνωστη λέξη.
- Άραγε περιμένουμε να συμβεί ένα λάθος κι έπειτα να φταίει ο άνεμος, οι ελλείψεις σε προσωπικό και το Αθηνοκεντρικό κράτος; Τότε λοιπόν θα ψάχνουμε μια ξένη πλάτη, για να φορτώσουμε τις ευθύνες!
Το δάσος γύρω από την Αγία Κυριακή κρύβει απίστευτα όμορφες εκπλήξεις. Τα στενά δρομάκια του οδηγούν σε μικρά ξέφωτα κι από εκεί το βλέμμα ταξιδεύει στα κάτω χωριά της Καρπάθου ή στον πανέμορφο κόλπο των Πηγαδίων.
Την ίδια στιγμή τα μισογκρεμισμένα κυκλικά πέτρινα κτίσματα, που χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν ασβέστη, γεννούν απορίες στους επισκέπτες.
Άραγε δεν θα μπορούσε να αναστηλωθεί έναν από αυτά;
Ο Ηλίας Λάμπρος, απόστρατος αξιωματικός του στρατού και κάτοικος της περιοχής, ανεβαίνει τακτικά το βουνό και πληγώνεται με την διαχρονική αδιαφορία και την σταθερή απραξία.
Παλαιότερα είχε κάνει αίτηση στο Δασαρχείο, πρότεινε να καθαριστεί η περιοχή. Μάλιστα θέλησε ο ίδιος να βοηθήσει.
Η πρόταση δεν αφορούσε το κόψιμο των δέντρων αλλά τη φροντίδα των χαμηλών κλαδιών, κυρίως εκείνων που έχουν πέσει στο έδαφος, αυτά αποτελούν και τον μεγάλο κίνδυνο. Μέχρι σήμερα ο κ. Λάμπρος δεν έχει πάρει καμιά απάντηση, όσο για το Δάσος, αυτό δείχνει την θλιβερή εικόνα της εγκατάλειψης.
Ο κ. Ηλίας Λάμπρος συνέχισε τον συλλογισμό του:
«Γιατί μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ενδιαφέρον για αυτό το δάσος που βρίσκεται μια ανάσα από το κέντρο της Καρπάθου;
Δεν θα μπορούσε να αξιοποιηθεί τουριστικά;
Οι αρμόδιοι φορείς δεν έπρεπε να το δουν και να ασχοληθούν;
Τουλάχιστον να μαζέψουν τα σκουπίδια από τις μικρές παράνομες χωματερές και να τοποθετήσουν έστω ένα παγκάκι;»
Το δάσος της Αγίας Κυριακής φωνάζει! Έχει άμεση ανάγκη από νοιάξιμο, από φροντίδα.
Μοιάζει με ένα ορφανό, είναι το παρατημένο παιδί, που δυστυχώς οι «μεγάλοι» θα το θυμηθούν μονάχα όταν το δουν πληγωμένο.
