Ηξεις αφήξεις - Του Θάνου Ζέλκα

ΗΞΕΙΣ ΑΦΗΞΕΙΣ-Αν λειτουργούσε σήμερα το Μαντείο των Δελφών και κάποιος ήθελε να μάθει το νικητή του αγώνα του Παναθηναϊκού με τον Ολυμπιακό ρωτώντας την Πυθία, την πρωθιέρεια του Μαντείου, θα έπαιρνε τον εξής χρησμό: “Παναθηναϊκός ου Ολυμπιακός”. Ο χρησμός αυτός μπορεί να ερμηνευτεί με δύο τρόπους ανάλογα με το που θα τοποθετηθεί το κόμμα στην πρόταση.

Στην πρώτη εκδοχή το κόμμα τοποθετείται ως εξής: “Παναθηναϊκός, ου Ολυμπιακός”. Έτσι ο χρησμός μας λέει ξεκάθαρα ότι θα κερδίσει ο Παναθηναϊκός και όχι ο Ολυμπιακός. Στη δεύτερη εκδοχή το κόμμα τοποθετείται μετά το ου και ο χρησμός γίνεται: “Παναθηναϊκός ου, Ολυμπιακός”. Δηλαδή η μετάφραση γίνεται όχι ο Παναθηναϊκός, ο Ολυμπιακός. Έτσι όποιος και να κερδίσει η Πυθία θεωρείται ότι έχει κάνει μια σωστή πρόβλεψη και επαφίεται σ’ εκείνον που έλαβε το χρησμό να την ερμηνεύσει κατά το δοκούν.

Οι χρησμοί της Πυθίας είναι το αρχαιότερο “σχήμα win-win” που ακούμε στις μέρες μας. Σύμφωνα με αυτό το σχήμα, αναζητείται μια συμφωνία σε μια διένεξη που έχουν δύο μεριές η οποία θα είναι όσο το δυνατόν επικερδής και για τις δύο μεριές. Να μην υπάρχει δηλαδή ξεκάθαρα νικητής ή ηττημένος, ώστε και οι δύο μεριές να μπορούν να παρουσιάσουν τη συμφωνία ως τεκμήριο νίκης.

Στην πραγματικότητα δεν σημαίνει ότι και οι δύο είναι νικητές. Απλά μοιάζει με νίκη στα σημεία σε αγώνα πυγμαχίας όπου ναι μεν υπάρχει ένας νικητής αλλά το κοινό δεν μπορεί να κατανοήσει εξαιτίας ποιων τεχνικών λεπτομερειών κρίθηκε αυτός. Αντίθετα σ’ ένα νοκαουτ είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι νικητής είναι αυτός που στέκεται όρθιος και χαμένος αυτός που κείτεται αναίσθητος στο ρινγκ.

Από τις τελευταίες εξελίξεις ο καθένας μπορεί να τοποθετηθεί ποικιλοτρόπως και ανάλογα με την οπτική που θέλει να δει τα πράγματα. Το κείμενο του Eurogroup θυμίζει χρησμό της Πυθίας. Το είπε άλλωστε και ο νομπελίστας οικονομολόγος Πωλ Κρούγκμαν ότι “...είναι ήττα για την Ελλάδα, μόνο αν οι Έλληνες την εκλάβουν ως ήττα”, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ως “Δελφικό Διάβημα”.

Στην πραγματικότητα έχουν συμβεί τρία πράγματα. Και η Ελλάδα δεν έπεσε στο καναβάτσο και η Ευρώπη δεν υποχώρησε στις αρχικές της τοποθετήσεις και οι τράπεζες σώθηκαν. Αυτό ονομάζεται διπλωματία και είναι κάτι που οι ευρύτερες μάζες δεν μπορούν να αντιληφθούν λόγω των πολύ σύνθετων τεχνικών όρων.

Η Ελλάδα δείχνει να πήρε μια ανάσα. Σαφώς και δεν κέρδισε αυτά που διεκδικούσε. Αποτελεί όμως μια αισιόδοξη στιγμή για τη χώρα ότι “σήκωσε λίγη σκόνη” και όχι απαραίτητα με αρνητική έννοια. Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της και να διαπραγματεύεται με άλλους όρους.

Οι Ευρωπαίοι έκαναν μια ελαφρά αναδίπλωση ώστε να αποφευχθεί μια γενικευμένη αναταραχή σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της. Αν έδιναν στην Ελλάδα όσα ζητούσε θα είχαν αντιδράσεις από τους άλλους λαούς που ακολούθησαν τα μέτρα λιτότητας. Αν δεν της έδιναν τίποτα θα έθεταν σε κίνδυνο όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Έτσι προτίμησαν μια λογική Ποντίου Πιλάτου, ρίχνοντας το μπαλάκι στην ελληνική κυβέρνηση.

Οι Έλληνες ωστόσο δείχνουν να εμμένουν στις λογικές του χθες. Επιμένουν να μένουν χωρισμένοι σε στρατότπεδα την ώρα που απαιτείται μια πραγματική εθνική στρατηγική χωρίς χρώματα και ρεβανσισμό. Μια στρατηγική που πρωτίστως θα προβλέπει την εσωτερική ανασυγκρότηση της χώρας, μακριά από τα λάθη του παρελθόντος που τόσο κακό της έκαναν. Μια στρατηγική που θα τη θωρακίσει και θα την κάνει πραγματικά ισότιμο μέλος στα μεγάλα διπλωματικά τραπέζια.



--

Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής