Αντίο στον σεμνό Καρπάθιο πατριώτη Γιώργο Μ. Λυτό, του Μανώλη Δημελλά

Στο τελευταίο σπάραγμα του 2016 η Κάρπαθος αποχαιρέτησε έναν λαμπρό επιστήμονα και ξεχωριστό πατριώτη, τον γιατρό Γιώργο Μ. Λυτό.

Γεννημένος το 1934 στις Μενετές, γιος του Μιχάλη Λυτού και της Ειρήνης το γένος Χαλκιά. Ο Γιώργος μεγάλωσε και δέθηκε με τη φύση, αγάπησε τα βουνά και ταυτίστηκε με θάλασσα της Καρπάθου. Παρακολούθησε το Δημοτικό σχολείο στο χωριό του, στις Μενετές και το γυμνάσιο στο Απέρι.

Στη συνέχεια ανέβηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και αποφοίτησε σε ηλικία 26 ετών.

Η δεκαετία του 1960 του έφερε το πτυχίο, αλλά και το διδακτορικό στην Αθήνα το1967.

Δεν ήταν μόνο τα γράμματα και οι σπουδές, ο Γιώργος Λυτός ζούσε με τη νοσταλγία για το τόπο του, έτσι το 1962 προχωρά στην έκδοση της εφημερίδας “Καρπαθιακά Νέα”.

Στη συνέχεια και έπειτα από εκλογές, την διετία 1964-1966, θα ψηφιστεί και γίνεται ο 5ος πρόεδρος στην ιστορία του Συλλόγου Απανταχού Μενετιατών Καρπάθου Αττικής.

Την πρώτη χρονιά της προεδρίας του θα πραγματοποιηθεί λαμπρός εορτασμός για την επανάσταση της Καρπάθου. Η πρώτη επίσημη γιορτή μνήμης για την 5η Οκτ 1944, πραγματοποιήθηκε το 1960, 16 χρόνια μετά τον ξεσηκωμό, επί της προεδρία του Εμμ. Διακογιάννη (αναφορά για τον ξεσηκωμό έγινε και στις 15 Αυγούστου 1945).

Το 1964 η γιορτή του συλλόγου πραγματοποιήθηκε με εξαιρετική λαμπρότητα στην κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού θεάτρου Πειραιά και είχε ομιλητές τους: τον δάσκαλο Ιωάννη Οθείτη, τον βουλευτή Παναγιώτη Κανονάρχο και τον εργολάβο μαρμάρων Ιωάννη Μοσχούλη και οι τρεις ήταν σπουδαία και αγαπητά μέλη της καρπαθιακής παροικίας Αθηνών.

Η Κάρπαθος ξαναζούσε τα πιο σπουδαία γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας της από τους πρωταγωνιστές! Είκοσι χρόνια μετά τον ξεσηκωμό και η συγκίνηση έφτανε στο κατακόρυφο, ακριβώς εκείνη τη στιγμή ο πρόεδρος του Συλλόγου Μενετιατών, ο 30χρονος γιατρός Γιώργος Λυτός, πρότεινε να πραγματοποιείται κάθε χρόνο μεγάλη γιορτή και όλοι μαζί να παλέψουν για να γίνει επίσημη αναγνώριση της Επανάστασης της Καρπάθου.

Οι προσπάθειες έφεραν ουσιαστικά αποτελέσματα, κατέληξαν στην αναγνώριση της "5ης Οκτωβρίου", ως επίσημης αργίας της Καρπάθου, με το Βασ. Διάταγμα 157 την 25/2/1969!

Μετρημένος και προσεκτικός, ο Γιώργος Λυτός ποτέ δεν υπερηφανεύτηκε για την απίστευτη επιτυχία, αντίθετα έδειχνε τον σύλλογο και την ομοψυχία των παλαιότερων Μενετιάτων, όπως και όλων των Καρπαθίων, ενώ με κάθε ευκαιρία στεκόταν με ανιδιοτέλεια και σοβαρότητα πλάϊ στα νεώτερα μέλη, με στόχο να τονώσει τη μνήμη και να ενισχύσει την αγάπη για το νησί και το χωριό.

Τις δυο επόμενες διετίες, 1967-1969 και 1969-1971, θα επανεκλεγεί και ως μέλος του ΔΣ θα υπηρετήσει το χωριό και το νησί του από την Αθήνα.

Την ίδια εποχή θα παντρευτεί με την Σοφία Αγγελίδη και στη συνέχεια θα ταξιδέψουν στην Αγγλία, όπου θα κάνει ειδίκευση στον τομέα της πνευμονολογίας, στο πανεπιστήμιο της Ουαλίας.

Θα ακολουθήσει εργασία στο νοσοκομείο νοσημάτων θώρακος “Σωτηρία”, εκεί θα περάσει 25 χρόνια, με τα περισσότερα στον βαθμό του Διευθυντή στην πνευμονολογική κλινική.

Αρκετοί είναι οι Καρπάθιοι που σίγουρα θα θυμούνται τον δικό τους γιατρό, τον Καρπάθιο πνευμονολόγο που τους φρόντισε, ωστόσο ο ίδιος απέφευγε τις προσωπικές αναφορές και στεκόταν πολύ μακριά από κάθε είδους αυτοπροβολή, πέρα από τον σεβασμό στο ιατρικό λειτούργημα, υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει όλη την πορεία του Γιώργου Λυτού κι αυτό ήταν η βαθιά ωριμότητα και η ενσυναίσθηση σε κάθε του βήμα.

Το 1998, στις νομαρχιακές εκλογές εξελέγει νομαρχιακός σύμβουλος Δωδεκανήσου με την παράταξη του Σάββα Καραγιάννη (Ανεξ. ΝΔ-Συν.), από την πετυχημένη θητεία του ξεχωρίζει στη μνήμη η προσπάθεια για την βελτίωση του οδικού δικτύου της Καρπάθου.

Ο γιατρός Γιώργος Λυτός ήταν υπόδειγμα Μενετιάτη, από τη μια το ήθος και η άπειρη αγάπη για τον τόπο του, ολόκληρη την Κάρπαθο, που δεν την ξεχώριζε με μικρά όρια και σύνορα! Κι από την άλλη η εσωτερικότητα και μια διαρκή ανάγκη έρευνας, γνώσης και η αδήριτη ανάγκη διατήρησης συλλογικότητας και μνήμης.

Το 2001, με την συνταξιοδότηση από το κρατικό νοσοκομείο ο Γιώργος Λυτός είχε πολλές ευκαιρίες και επίσημες προτάσεις ώστε να συνεχίσει την καριέρα του σε ένα από τα μεγάλα ιδιωτικά νοσοκομεία της Αθήνας, όμως εκείνος δεν άντεξε το νόστο, ακολούθησε τη φωνή της καρδιά του!

Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 είχε επενδύσει στο νησί, έτσι διάλεξε να ασχοληθεί με τουριστικές επιχειρήσεις και προχώρησε στη δημιουργία του ξενοδοχείου “Άλμπατρος” στο Λακί της Αμοοπής Καρπάθου, έτσι είχε πια την αφορμή που είχε ανάγκη, για να βρίσκεται όλο και πιο συχνά στον λατρεμένο τόπο του.

Από τότε μελετά και διαβάζει με περισσότερο πάθος την προϊστορία και την ιστορία του νησιού, ενώ παράλληλα περπατά, εξετάζει σπιθαμή προς σπιθαμή τα βράχια, τα βουνά και τις ακτές της Καρπάθου.

Το αποτέλεσμα από την ασταμάτητη έρευνα του ερασιτέχνη αρχαιολόγου είναι δυο σπουδαία βιβλία, κληρονομιά για τις επόμενες γενιές!

Το 2010 τυπώνονται τα “Μνημεία της Καρπάθου- Αρχαίες Λατρείες”, ένα βιβλίο αφιερωμένο στη λατρεία της Θεάς Δήμητρας, μια διαδρομή στους μύθους και τις ελληνικές παραδόσεις, μέχρι την εκτίμηση του συγγραφέα για τις αρχαίες κατασκευές στη Γαματρία και τη σύνδεση με τη θάλασσα, στην περιοχή Λιμενάρι, στο Αρδάνι της Καρπάθου. Μια σημαντική έρευνα που θα βοηθήσει τον σημερινό και τον μελλοντικό ερευνητή, έτσι ώστε να περπατήσει με μεγαλύτερη άνεση στα προιστορικά χρόνια του νησιού.

Ο Γιώργος Λυτός κανεί μια τολμηρή μελέτη, είναι αποκαλυπτικός και φέρνει στην επιφάνεια ένα θέμα που θέλει τσαγανό και μόνο να ασχοληθείς μαζί του!

Το 2015 έρχεται το δεύτερο βιβλίο του, με τίτλο: “Κάρπαθος. Το νησί των Θεών”. Από τις πρώτες λέξεις του βιβλίου ο γιατρός και παθιασμένος ιστορικός της Καρπάθου βάζει τα πράγματα στη σειρά:

“Σκοπός της παρούσας εργασίας δεν είναι να ισχυριστούμε ότι η Κάρπαθος είναι το κέντρο του κόσμου. Σκοπός είναι να ιχνηλατηθεί η θέση της Καρπάθου ανάμεσα στους λαούς και τους πολιτισμούς μιας πολύ μακρινής περιόδου που λησμονήθηκε”.

Πρόκειται για είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στην προιστορία, με οδηγούς τον Ησίοδο, τον Όμηρο, την Ελληνική μυθολογία, τον περιηγητή Μπουοντελμόντι και πολλούς άλλους ερευνητές και συγγραφείς.

Ο συγγραφέας μας μεταφέρει στο παρελθόν, ανατρέχει στα 35 αρχαία ονόματα-τοπωνύμια της Καρπάθου, που έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα, όπως: Βρόντης, Άργος, Θόας, Μύλη, Θεαθώ, Εφιάλτης, Αλιμούντα, Αχάτα, Άπελλα, Ασία, Κιρκαλού, Γρα, Μοίρα, Φοινίκι, Καπείρη, Κούρι κ.α. κι έτσι ο αναγνώστης μαθαίνει γιατί η Κάρπαθος είναι το νησί των Θεών!

Ο γιατρός-ερευνητής και συγγραφέας αναρωτιέται: “μπαίνοντας στον κόλπο των Πηγαδίων πρώτο συναντάμε τον… Βρόντη. Άραγε γιατί ένας από τους Κύκλωπες, γιος του Ουρανού και της Γαίας, δίνει το όνομα του στο βουνό;”

Ο Γιώργος Λυτός δίνει την απάντηση, “η Κάρπαθος ήταν το νησί των αρχαίων Τιτάνων, των προϊστορικών Θεών!”

Στον επίλογο του δεύτερου βιβλίου γράφει:

“Το νησί των Θεών, στην άκρη του αρχιπελάγους, καταμεσίς των τριών ηπείρων, αναδύεται μεγαλόπρεπα στη μέση της θάλασσας, γεμάτο ήλιο και φώς, η Κάρπαθος... Όλα μαζί και σκόρπια. Παιδιά του χθες και του σήμερα προκαλούν και προσκαλούν στη μαγεία, στο όνειρο. Όλα φωνάζουν, αρκεί να μπορείς να τα ακούσεις, αρκει να μπορείς να τα δεις, αν δεν θαμπωθείς από το φως που τα λούζει. Θρησκευτική πίστη, παράδοση, εθνική συνείδηση, τραγούδια του έρωτα της νύχτας, της νιότητης, του πόνου, της ξενιτιάς, του θανάτου, αθάνατη λύρα, ασίγαστη τσαμπούνα, παλαιά τέχνη του στίχου και του ήχου, αυθόρμητα αναβλύζουν από την ψυχή του ανθρώπου, που πάλεψε με την πέτρα, με τη θάλασσα, με τον άνεμο, με τον χάρο, το καθένα τους μια ξεχωριστή νότα και όλα μαζί μια πανάρχαια τωρινή και αιώνια μελωδία, που σφραγίζει το χθες και χαράσσει το αύριον.”

Ο Γιώργος Λυτός ταξίδεψε στη χώρα του ονείρου, στο τόπο των μύθων και των Τιτάνων. Εκεί που κουβεντιάζουν τρανοί προϊστορικοί Θεοί με γνωστούς και άγνωστους ερευνητές, παρέα με τις περασμένες γενιές των Καρπαθίων που έδωσαν ανεπανάληπτες μάχες για να κρατήσουν ψηλά το νησί τους.

Σε κάθε βήμα της ζωή του τίμησε τον τόπο του, ολάκερη τη χώρα, ενώ με το συγγραφικό του έργο κέρδισε μια σταθερή θέση στο παρόν και το μέλλον της Καρπάθου.

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...