«Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία»: έμβλημα χρόνου ή σύνθημα εποχής ? Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης, αρχιτέκτονας

Οι ημέρες του Πολυτεχνείου έχουν σημαδέψει την μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας σε πολλές μορφές. Το μήνυμα «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» των εξεγερμένων φοιτητών και των ηρωικών νεκρών ακόμη και σήμερα ακούγεται έντονα και δυναμικά, μετά από 41 χρόνια.
Ο προβληματισμός που τίθεται είναι εάν πλέον το σύνθημα των τριών αυτών βαθυστόχαστων  λέξεων προκαλούν συγκίνηση, δέος, ενέργεια, δράση ? ή αποτελεί ένα σύνθημα που απλά προφέρεται τούτες τις επετειακές ημέρες?
Ένα δίλημμα ηθικό, δίλημμα συλλογικής μνήμης ή ιστορικής συνείδησης?
Το πρώτο που μπορούμε να πούμε είναι εάν έχει διαμορφωθεί μια συνεχής αντίληψη υπεύθυνων πολιτών από την ηχώ των τότε μηνυμάτων. Επιτεύχθηκε?  
Δεύτερο, ο στοχασμός του γεγονότος οφείλει να προάγει την ανάπτυξη των διανοητικών εκείνων εφοδίων που κρίνονται απαραίτητα για την ενεργητική συμμετοχή στις κοινωνικές και πολιτικές ζυμώσεις μιας συμμετοχικής δημοκρατίας , όπως είναι η ευαισθησία της σκέψης, την διάδοση αντικειμενικών απόψεων και πολιτικών ερεισμάτων και τέλος οι συνέπειες που προκληθήκαν από το γεγονός για την μετέπειτα πορεία. Επιτεύχθηκαν?
Είναι βέβαιο ότι από την Εξέγερση δημιουργήθηκαν επάλληλες συνέπειες που χάραξαν την αντικειμενική θέση της πολίτικης σκηνής της χώρας εγείροντας νέα κοινωνικοοικονομικά στοιχεία στην αναδιάταξη της κοινωνικής σειράς.
Όλα αυτά έκλεισαν, μεταβλήθηκαν ή βρίσκονται σε επικαιρότητα?
Οφείλουμε να είμαστε διακριτικοί στη θέση μας αφομοιώνοντας τα χθεσινά θετικά μηνύματα μέσα στο νέο πολυπολικό περιβάλλον.
Η κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου και η ανακάλυψη της παγκοσμιοποίησης με το «Τέλος της Ιστορίας» και την δήθεν επικράτηση του φιλελευθερισμού ως μοναδικού επιτυχημένου μοντέλου διακυβέρνησης, στρίμωξαν την ιδεολογία της πολιτικής στα στεγανά της οικονομίας.
Ο νέος οικονομικός χώρος εμπεριέχει παίκτες διαφορετικών ειδικοτήτων, όπως τράπεζες, παράκτιες εταιρίες, άυλα κεφάλαια σε ένα μείγμα χωρίς έλεγχο και κανόνες. Ο κόσμος άλλαξε από το 1973, οι ανάγκες της  κοινωνίας μεταβλήθηκαν και ίσως το «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» φαντάζει αδύναμο να αντέξει τον ορυμαγδό των τοπικών και διεθνοκοινωνικών  εξελίξεων.  
Σήμερα η νεολαία στενάζει από την ανεργία, την εξειδικευμένη γνώση, το μολυσμένο περιβάλλον, τα τραπεζικά παίγνια,  την εφαρμογή θεσμών για την λειτουργία της συμμετοχής δημοκρατίας.  Καινούργια διακυβεύματα ταλανίζουν την κοινωνία της Ευρώπης και τη χώρα,  μιας και είμαστε ισότιμο μέλος στο πυρήνα της ΟΝΕ τα οποία οφείλουμε να  τα λάβουμε υπόψη με άλλη αντίληψη και άλλη σκοπιά.  
Η νέα πρόκληση μπορεί να συμπτυχθεί σε δυο λέξεις:
Μετάβαση(transition) και καινοτομία (innovation).
Δεν μπορεί η χώρα να απέχει από την παγκόσμια διαμορφούμενη οικονομική ανάπτυξη. Διαβάζω ότι η Ελλάδα στο κρίσιμο μέτωπο της συμμετοχής και της χρηματοδότησης για το 2013, έχασε δυστυχώς μια μοναδική ευκαιρία να συμπεριληφθεί ως χώρα υποδοχής νέων ερευνητικών κέντρων στο πλαίσιο του «Teaming for Excellence», πράγμα που η Πολωνία στον αντίποδα τα τελευταία χρόνια ανάπτυξε μια στρατηγική καινοτομίας που περιλάμβανε την ίδρυση 10 νέων ερευνητικών ινστιτούτων, υπό διαχείριση ευρωπαϊκών ιδρυμάτων, όπως  Πανεπιστήμια και διεθνή Ινστιτούτα τεχνολογικής κατεύθυνσης.  
Χώρες καινούργιες έρχονται να προστεθούν στον ανταγωνισμό της ανοιχτής αγοράς, χώρες του τέως ανατολικού μπλοκ  διεκδικούν κομμάτι από την ανανεωτική εικόνα της πλανητικής αγοράς. Χώρες περίπου στη ίδια στάθμη μαζί μας βλέπουν μπροστά, καινοτόμα και διορατικά. Η πραγματικότητα αυστηρή και πολλές φορές ωμή.  
Είναι καιρός να διαμορφώσουμε την  νέα πλεύση και να ζούμε όχι μόνο με το ενδιαφέρον Χθες αλλά να προσθέσουμε επίκαιρα Οράματα σε μια συγκοινωνούσα κοινωνία  Πόλης, Περιφέρειας, του Κόσμου.
Γιατί όπως λένε και οι περιβαλλοντολόγοι «ένα φτερούγισμα μιας πεταλούδας στη Κίνα επηρεάζει το κλίμα …στη Ρόδο».