Τα διόδια, έμπνευση για ένα ασφαλές οδικό σύστημα ? Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης, αρχιτέκτονας

Στην εποχή του αστικού σχεδιασμού η ροή μετακίνησης κατέχει εξέχουσα θέση. Η νέα πολεοδομική προσέγγιση προσδιορίζει το σύστημα μεταφοράς ένα από τα σπουδαιότερα στοιχεία ανάπτυξης μιας περιοχής.
Το μεταμοντέρνο κίνημα αποδίδει στις μεταφορές τον συντελεστή παραγωγής, συσχετίζοντας τον με την εργασία με το χωρόχρονο και τον τρόπο που συνδέονται στο πλαίσιο της βιώσιμης κινητικότητας.
Η Ε.Ε χάραξε τις στρατηγικές επιλογές της πολιτικής των μεταφορών με:
•    αποσύνδεση της κινητικότητας από τα δευτερογενή αποτελέσματά της, τα οποία είναι η συμφόρηση, τα ατυχήματα και η ρύπανση•
•    βελτιστοποίηση των δυνατοτήτων που διαθέτει κάθε τρόπος μεταφοράς. Δεν αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες ορισμένων τρόπων μεταφοράς, όπως η εσωτερική ναυσιπλοΐα•
•    προώθηση της καθαρής πρόωσης και ενθάρρυνση της χρήσης μεταφορών φιλικότερων προς το περιβάλλον, ασφαλέστερων και αποδοτικότερων από ενεργειακή άποψη•
•    προώθηση της συν-τροπικότητας, ήτοι της αποτελεσματικής χρήσης των διαφόρων τρόπων μεταφοράς, του καθένα χωριστά και των συνδυασμών τους, με σκοπό τη βέλτιστη χρήση των πόρων.
Για την επίτευξη των στόχων τοποθέτησε τέσσερις (4)  πυλώνες που είναι:
•    η κινητικότητα προσώπων και επιχειρήσεων σε όλη την Ένωση
•    η προστασία του περιβάλλοντος, η ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, καθώς και η τήρηση των ελάχιστων προτύπων εργασίας και η προστασία επιβατών και πολιτών•
•    η καινοτομία, η οποία πρέπει να στηριχθεί στην επίτευξη των δύο προηγούμενων στόχων, καθιστώντας τη δραστηριότητα του τομέα των μεταφορών αποτελεσματικότερη και βιωσιμότερη
•    η δράση στη διεθνή σκηνή, με σκοπό να συμπαραταχθούν οι τρίτες χώρες με τους στόχους αυτούς.
Η νίκη του αυτοκινήτου στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν από τις κορυφαίες στιγμές του τεχνολογικού πολιτισμού προσδιορίζοντας τη ζωή μας και τον τρόπο σχεδιασμού των νέων πόλεων. Οι αρτηρίες, οι ακτινωτοί δρόμοι, οι πλατείες, οι χρήσεις γής αλλά και το Οικοδομικό Τετράγωνο (Ο.Τ) που περικλειόταν από δρόμους άνοιξαν το κεφάλαιο συγκοινωνία, δημόσια και ιδιωτική.
Σε αυτή τη «λειτουργική επανάσταση», με την σμίκρυνση των αποστάσεων, ανέτειλε η πολιτική της εδαφικής συνοχής. Θεωρία που στηρίζεται ο ενιαίος κοινοτικός χώρος της Ε.Ε. με κατευθύνσεις για τη βελτίωση συνθηκών ζωής στο μέλλον και προσβλέποντας στον πολιτική συνοχής των κρατών-μελών, με τη:   
•    προώθηση μιας λειτουργικής προσέγγισης της ολοκληρωμένης ανάπτυξης των περιοχών ως χώρων διαβίωσης των πολιτών
•    χορηγία ώθησης σε πολιτικές με τοπική διάσταση μέσω του διατομεακού συντονισμού των πολιτικών και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, από το τοπικό έως το ευρωπαϊκό επίπεδο
•    ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ περιοχών με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης
•    βελτίωση στο επίπεδο γνώσεων για τις διάφορες περιοχές, με στόχο τον καλύτερο προσανατολισμό της ανάπτυξής τους
Σε όλα αυτά η χώρα μας συμμετέχει ενεργά αποσκοπώντας στη εφαρμογή  όλων των κανόνων και πολιτικών ιδιαίτερα στους νέους υπό χάραξη άξονες όδευσης.
Για τα νησιά η βιώσιμη κινητικότητα και οι πολιτικές εδαφικής συνοχής παίζουν σημαντικό ρόλο λόγω της γεωγραφικής ιδιομορφίας και του δυσπρόσιτου, του μεταναστευτικού ρεύματος και της άναρχης ανάπτυξης. Το πάζλ δύσκολο και επιζητάει χαράξεις πάνω σε ακροβασίες και περιβάλλοντα με πεπερασμένο χώρο και τετελεσμένο χρόνο.
Η αφορμή του κειμένου προκλήθηκε από το πρόσφατο ταξίδι μου στο Ναύπλιο διασχίζοντας την εθνική οδό με την ανετότητα που παρέχει και με το ανάλογο κόστος των διοδίων και σκεπτόμενος ταυτόχρονα τη ταλαιπωρημένη Ρόδου-Λίνδου.
Το καλό (χρυσο)πληρώνεται (?)…φτάνει να μην σε πνίξει….