Οι Ναυτοπρόσκοποι της Καρπάθου
Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου ολοκληρώνεται με εξαιρετική επιτυχία το 2nd Poseidoniou Athletic Summer Camp, η διοργάνωση του ενεργού αθλητικού σωματείου Ποσειδώνας Καρπάθου.
Οι συμμετέχοντες, παιδιά 4-16 ετών, αλλά και οι γονείς τους, έζησαν στο νησί σπουδαίες καλοκαιρινές δράσεις, που δεν αποτελούν μόνο διέξοδο, αλλά είναι εκείνες οι στιγμές μνήμης που χρεώνονται για πάντα στα κύτταρα των νέων ανθρώπων.
Με αφορμή τη διοργάνωση του Ποσειδώνα ταξιδεύουμε 71 χρόνια προς τα πίσω, τότε που η Κάρπαθος μπορεί να μην είχε λιμάνι, είχε όμως...Ναυτοπρόσκοπους!
Το 1948 μια παρέα Πηγαδιωτάκια άκουγαν από τα χείλη του 18χρονου Νίκου Αρ. Νικολαϊδη την σημασία και τα ωφέλη του προσκοπισμού κι έβλεπαν τη πιο δημιουργική διέξοδο της εποχής. Εκείνος ήταν τελειόφοιτος μαθητής στο Βενετόκλειο της Ρόδου, στο νησί των Ιπποτών είχε μυηθεί στις δράσεις των ναυτοπροσκόπων, μια μόδα που ήδη είχε 35 χρόνια ζωής στην Αθήνα.
Για τη Ρόδο ήταν το 1946, όταν δυο παιδιά, ο Παλιούρης Κώστας και ο Βασίλης Ελένας, πήραν την άδεια και δημιούργησαν την ομάδα των Ναυτοπροσκόπων.
Στα Πηγάδια Καρπάθου σχεδόν αμέσως σχηματίστηκε η πρώτη ομάδα, περίπου 25 νέοι, ηλικίας 13 έως 19 ετών, με αρχηγό τον Νίκο Α. Νικολαϊδη έγραψαν τη πιο τρυφερή θαλασσινή ιστορία.
Οι γονείς έραψαν στολές για τα παιδιά, σε χρώμα blue navy, κοντό παντελονάκι, πουκάμισο, μαντήλι και βέβαια δεν έλειπε το άσπρο καπελάκι των ναυτοπροσκόπων. Απ’ όπου περνούσαν κέρδιζαν χειροκροτήματα, όλοι καμάρωναν το κέφι, το πάθος για δημιουργικό παιγνίδι, αλλά και την σοβαρή οργανωτική τους διάθεση. Μάλιστα ενώ στη Ρόδο οι Ναυτοπρόσκοποι είχαν διάφορα ονόματα για τις υπο-ομάδες, όπως Γλάρους, Σκύλους, Κύκνους και τους Καρχαρίες στην Κάρπαθο διάλεξαν θηρία, όπως τους Πάνθηρες!
Δεν ήταν μόνο οι θαλασσινές εξορμήσεις, η ομάδα έβαζε στόχο ακόμη και τα βουνά! Όλοι μαζί σκαρφάλωναν κι έφταναν στις πιο απόκρημνες γωνιές του νησιού.
Το 1951, ήταν 7η Σεπτέμβρη, παραμονή από το πανηγύρι της Βρυσιανής, οι Ναυτοπρόσκοποι με ένα φορτηγό βρέθηκαν στη Βωλάδα, είχαν σκοπό να περπατήσουν μέχρι το χωριό Μεσοχώρι! Όμως στο οροπέδιο της Καλής Λίμνης έπεσαν σε ομίχλη, η ομάδα έχασε τον προσανατολισμό της, για λίγες στιγμές υπήρξε σύγχυση, τα παιδιά μπερδεύτηκαν, ο ναυτοπρόσκοπος Μιχάλης Χατζηγεωργίου απομακρύνθηκε, σχεδόν χάθηκε από τους υπόλοιπους.
Τέλος καλό, όλα καλά, ο Βασίλης Χατζημιχάλης δεν έχασε την ψυχραιμία του, ώσπου διέκρινε τα πρώτα σπίτια από το Μεσοχώρι, τότε φώναξε δυνατά και πολύ γρήγορα οι ναυτοπρόσκοποι μαζεύτηκαν, έτσι ξεκίνησαν να κατεβαίνουν με τάξη όλοι μαζί.
Είχε ειδοποιηθεί η χωροφυλακή, το νησί ήταν ανάστατο, μαζεύτηκε όλο το χωριό και όπως θυμάται ο 3ος κατά σειρά Πρόεδρος των Ναυτοπροσκόπων Καρπάθου, ο Νίκος Ιωαννίδης, οι γυναίκες τους φώναζαν:
- Ωχ τα κακόμοιρα τα στρατιωτάκια!
Αξέχαστη και πάνω από όλα αληθινή η φιλοξενία των Μεσοχωριτών, ο Νίκος θυμάται τα φιλέματα, τη ζεστασιά, την υπέροχη φροντίδα κι ανατριχιάζει.
Τα παιδιά κοιμήθηκαν στο χωριό και την επόμενη μέρα οι Ναυτοπρόσκοποι ήταν το άγημα μπροστά στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Αφού ολοκληρώθηκε η λειτουργία έπειτα χόρτασαν στο ανοιχτό τραπέζι, κατέβηκαν στον μικρό όρμο που έχει το όνομα Καύκαλο και με το καϊκι του Κώστα Φαρμακίδη ταξίδεψαν για το Φοινίκι, από εκεί σκαρφάλωσαν στην καρότσα ενός φορτηγού και οδικώς πια έφτασαν στα Πηγάδια. Μια από τις στεριανές περιπέτειες των Ναυτοπροσκόπων της Καρπάθου είχε ολοκληρωθεί.
Οι ναυτοπρόσκοποι της Καρπάθου τα πρώτα χρόνια έβγαιναν στη θάλασσα με δανεικές βάρκες από τους ψαράδες, ώσπου το 1953 βρέθηκε περαστικός από το νησί ο λιμενάρχης Ρόδου, Πλωτάρχης Λιάκος, εκείνος ενδιαφέρθηκε για τους ναυτοπρόσκοπους του νησιού, μπήκε στο γραφείο τους και τους υποσχέθηκε ένα σκάφος που πρόσφατα είχαν επιτάξει στη Ρόδο.
Πράγματι λίγες βδομάδες αργότερα ένα από τα δρομολόγια του θρυλικού ΑΝΔΡΟΣ έφερνε μια 6μετρη βάρκα με μια οκτάμετρη αντέννα και φλόκο, το μικρό τριγωνικό πανί, που βρίσκεται στην πλώρη και δίνει ξεχωριστή χάρη στο σκάφος!
Ήταν χαράματα, 02.00, ο Νίκος Ιωαννίδης με δυο μέλη της ομάδας παρέλαβαν το πλεούμενο, που αμέσως βαφτίστηκε Ν.Ο.Κ, δηλαδή Ναυτοπροσκοπικός Όμιλος Καρπάθου, από τότε ξεκινούσαν τα πιο γλυκά όνειρα των μικρών θαλασσοπόρων της Καρπάθου!
Αμέτρητες αναμνήσεις, με το λιμάνι του νησιού να γίνεται η βάση, για την ακρίβεια η αφετηρία όλου του κόσμου για τους νεαρούς ναυτοπροσκόπους, που σε κάθε ευκαιρία συναγωνίζονταν και νικούσαν ακόμη και το ταλαίπωρο πλοίο της γραμμής.
Μα όπως θυμάται ο Νίκος Ιωαννίδης το ΝΟΚ ήταν τόσο γρήγορο σκαρί, που αν δεν πρόσεχες πολύ εύκολα μπορούσες να είχες μπατάρει!
Πρώτος αρχηγός Ναυτοπροσκόπων ήταν ο Νίκος Α. Νικολαϊδης, αργότερα υπήρξε φαρμακοποιός και Δήμαρχος Καρπάθου, στη συνέχεια η αρχηγία πέρασε στον Βασίλης Χατζημιχάλης, (1951-1953), που ορίστηκε να διοικεί την ομάδα αμέσως μετά το επεισόδιο στη Βρυσιανή που ήδη προαναφέραμε!
Από το 1953-1956 ο αφηγητής μας, ο καπετάν Νίκος Ιωαννίδης, γίνεται αρχηγός στην ομάδα, στα δικά του χρόνια ο προσκοπισμός απογειώθηκε.
Αγώνες κολύμβησης, διαγωνισμοί με μικρά σκάφη αλλά και ένα σωρό διαφορετικές δραστηριότητες, έδωσαν τους Ναυτοπρόσκοπους την φήμη για την καλύτερη και πιο δημιουργική παρέα του νησιού.
Ο Αντρέας Μακρής, συγγραφέας και πρωτοπόρος στις τουριστικές επιχειρήσεις, υπήρξε Ναυτοπρόσκοπος και όπως θυμάται, μετά τον Ιοαννίδη, η αρχηγία πέρασε στον Φραγγιό Βόζο, εκείνη την περίοδο υπαρχηγός ήταν ο ίδιος και όπως ανασύρει από τη μνήμη του τα ταχύρυθμα σεμινάρια προσκοπισμού, ανίχνευσης, προσανατολισμού, ναυτικών κόμπων, με την εποπτεία του Χαλκίτη συνταξιούχου δασκάλου Τοπούζη. Όπως θυμάται ο κ. Μακρής τα καλύτερα χρόνια του ναυτοπροσκοπισμού ήταν η περίοδος του Νίκου Ιωαννίδη, τότε υπήρχαν πολλοί νεαροί που κυριολεκτικά ψήθηκαν μέσα στους ναυτοπροσκόπους, πολλοί από αυτούς διάλεξαν τη θάλασσα, για να κάμουν καριέρα και να της αφιερώσουν τη ζωή τους.
Από αυτούς αξίζει να μνημονεύσουμε ορισμένους ναυτικούς, όπως τον Βασίλη Καβουκλή, το παλικάρι που χάθηκε το 1955 στο Ιόνιο πέλαγος, στο ναυάγιο του πλοίου ΙΑΣΩΝ, τον Ντίνο Λάμπρο του Νικολάου, που σπούδασε στην Ύδρα, στην καλύτερη σχολή εμποροπλοιάρχων της εποχής, το Μιχάλη Χατζηγεωργίου, τον Ιωάννη Ζαβόλα και βέβαια τον καπετάν Νικόλα Ιωαννίδη.
Στα μέσα του 1960 ο Ναυτοπροσκοπισμός ατόνισε και έσβησε, χάθηκε όπως η αλμύρα έφαγε το μικρό σκαφάκι της ομάδας. Κύρια αιτία το φευγιό, η αναγκαστική αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης, που πίεζε ασφυκτικά και έσπρωχνε στα ξένα τους Καρπάθιους, έτσι το νησί έχασε τα νιάτα και ο κύκλος των προσκόπων διακόπηκε οριστικά.
Αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια ζητήθηκε από τον καπετάν Νίκο Ιωαννίδη να αναλάβει πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να ξανα-δημιουργηθεί νέος πυρήνας Ναυτοπροσκόπων Καρπάθου, ωστόσο ο ίδιος είναι απαισιόδοξος με τη σκέψη σε ένα τέτοιο σχέδιο, βλέπει τη λιγοστή αριθμητικά νεολαία χωρίς προθυμία και διάθεση, κυρίως δεν υπάρχει ο ανάλογος χρόνος, ώστε να αφιερωθεί στον προσκοπισμό.
Λίγα στοιχεία για τους ναυτοπροσκόπους
Ο Μάρκος Μίνδλερ (1860-1957) το 1913 ίδρυσε την 3η Ομάδα Ναυτοπροσκόπων Αθηνών. Οι Πρόσκοποι αυτής της Ομάδας είναι και οι πρώτοι Ναυτοπρόσκοποι στην Ελλάδα, αφού είχαν την τύχη να έχουν ως πλωτά μέσα μια δίκωπη λέμβο και μια 16κωπη λέμβο που τους είχαν παραχωρηθεί. Με αυτές τις δύο βάρκες άρχισαν να εκπαιδεύονται στην κωπηλασία και στην ιστιοπλοΐα και μαζί μ’ αυτές έγραψαν τις πρώτες σελίδας στην ιστορία της Ειδικότητας Ναυτοπροσκόπων.
Ο Μάρκος Μινδλερ, ήταν γιός του Ιωσήφ Μίνδλερ, του ανθρώπου που έφερε την στενογραφία στην Ελλάδα, σπούδασε νομικά και υπήρξε μανιώδης φίλαθλος, ιστιοπλόος, κωπηλάτης, ακούραστος χειμερινός κολυμβητής. Διετέλεσε γιά πολλά χρόνια μέλος και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΓΑΣ, του Ναυτικού Ομίλου Νέου Φαλήρου, του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου, του Ποδηλατικού Συλλόγου και άλλων σωματείων.
dimellasm@hotmail.com
