Νίκος Θεοδωρίδης: Αναγκαία η ύπαρξη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης

Επτά μήνες στο τιμόνι της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, ο έμπειρος Νίκος Θεοδωρίδης, έχει περάσει με επιτυχία από πολλές θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο, παραχωρεί συνέντευξη στη Γνώμη και μιλά για όλα αυτά που αφορούν έναν κρατικό θεσμό που έχει ως κύριο μέλημα την επιβολή της νομιμότητας. Αναφέρεται στην ανάγκη ύπαρξης της θέσης του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης: «Σήμερα ο Γεν. Γραμματέας είναι Δημόσιος υπάλληλος και όχι κυβερνητικός. Σύμφωνα με την  παρ. 1, του άρθρου 24, του Συντάγματος «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους …..». Επίσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου «Η χωροταξική αναδιάρθρωση της Χώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση πόλεων και οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Κράτους, ……». Κατά συνέπεια οι αρμοδιότητες που εκπορεύονται και υλοποιούν τα ανωτέρω άρθρα θα πρέπει να ασκούνται (ρυθμίζονται)/ελέγχονται από δομές του κράτους και όχι από την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς έτσι ορίζει το Σύνταγμα» σημειώνει και προσθέτει: «Σύμφωνα, επίσης, με το άρθρο 102, παρ. 4 του Συντάγματος, «τα κεντρικά όργανα του Κράτους, εκτός από ειδικές αρμοδιότητες, έχουν τη γενική κατεύθυνση, το συντονισμό και τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των περιφερειακών οργάνων, όπως νόμος ορίζει». Δηλαδή ο έλεγχος νομιμότητας πρέπει να ασκείται από το κράτος και όχι από την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς ελέγχων και ελεγχόμενος δεν μπορεί να είναι το ίδιο όργανο».
Μιλά για τον έλεγχο νομιμότητας των αποφάσεων της Αυτοδιοίκησης: «Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις δεν παρεμβαίνουν στην ουσία και το περιεχόμενο των πολιτικών αποφάσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά ελέγχουν μόνο τη νομιμότητά τους, αν δηλαδή οι αποφάσεις αυτές προβλέπονται ή είναι αντίθετες με τους ισχύοντες νόμους του Κράτους. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο δεν γίνονται παρεμβάσεις στο έργο των αιρετών αρχόντων, αλλά απεναντίας, αυτοί προστατεύονται από τυχόν παράνομες πράξεις. Μία άλλη μορφή ελέγχου διενεργείται από τις Α.Δ., όταν πολίτες ή ομάδες πολιτών (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) προσφεύγουν κατά αποφάσεων της αυτοδιοίκησης, επειδή πιστεύουν ότι αδικούνται ή ζημιώνονται».
Οι σχέσεις του με το πολιτικό προσωπικό του Αιγαίου πως είναι; Δίνει την απάντηση του στέλνοντας και τα αναγκαία μηνύματα: «Νομίζω από πολύ καλές έως και άριστες. Συγκεκριμένα με όσους πιστεύουν αυτό που πιστεύω και εγώ, ότι δηλαδή βρίσκομαι στη θέση αυτή μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσω και να διευκολύνω να λυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα και να προωθηθούν πολιτικές, που οι ίδιοι χαράσσουν, προς όφελος της πατρίδας και των συμπολιτών μας, μέσα σε νόμιμα πλαίσια, οι σχέσεις μου είναι άριστες. Με τους υπόλοιπους είναι πολύ καλές και είμαι σίγουρος ότι θα γίνουν άριστες μόλις καταλάβουν πως ακόμη και όταν καλούμαι να πάρω αποφάσεις αντίθετες με τις δικές τους το κάνω υποχρεωτικά και με γνώμονα το κοινό καλό και τη νομιμότητα. Και ότι τη στιγμή εκείνη προστατεύω τους ίδιους από περιπέτειες που θα μπορούσαν να συναντήσουν αργότερα».




1. Επικεφαλής στη Γενική Γραμματεία Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου εδώ και κάποιους μήνες… Πως είναι αυτή η νέα εμπειρία με ένα ολόκληρο Αιγαίο υπό την ευθύνη σας;
Οι κάποιοι αυτοί μήνες είναι πλέον επτά. Η εμπειρία μου στη συγκεκριμένη θέση είναι μέχρι στιγμής θετική. Δε θα μπορούσε, άλλωστε, να είναι αλλιώς καθώς η συνεχής εκπαίδευσή μου σε αντικείμενα, όπως η διαχείριση και αντιμετώπιση κρίσεων, η διαχείριση κινδύνων, η διαχείριση ανθρώπινου παράγοντα, ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη φυσικών πόρων κ.λπ., σε συνδυασμό με την εμπειρία που απέκτησα σε όλο το διάστημα των τριάντα δύο και πλέον χρόνων που υπηρετώ από διάφορες θέσεις ευθύνης το Δημόσιο, νομίζω ότι με βοηθούν στο να μπορώ να ανταποκριθώ στα νέα καθήκοντα του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Α.Δ.Α.), που μου έχουν ανατεθεί. Βέβαια, ο τελικός απολογισμός, όταν γίνει, θα δείξει αν πράγματι η πορεία αυτή ήταν επιτυχημένη ή όχι.
2. Μια σημαντική δράση της Γ.Γ είναι ο έλεγχος νομιμότητας των αποφάσεων της Αυτοδιοίκησης. Υπάρχουν προβλήματα νομιμότητας; Τι έχετε εντοπίσει μέχρι σήμερα;
Υπήρχαν, υπάρχουν, και θα υπάρχουν πάντοτε θέματα νομιμότητας, από λάθη ή παραλείψεις της Διοίκησης και βέβαια και της Αυτοδιοίκησης, που σίγουρα δεν είναι εσκεμμένα, ή τουλάχιστον σε ελάχιστες περιπτώσεις φαίνονται ως εσκεμμένα. Ξέρετε, πολλές φορές λαμβάνονται αποφάσεις κάτω από ισχυρές πιέσεις χρόνου, οικονομικού ή κοινωνικού οφέλους για το Δημόσιο ή την τοπική κοινωνία, έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού,  κ.λπ., που αν και φαίνονται από πρώτης όψεως ορθές, εν τούτοις πάσχουν ακυρότητας, λόγω τυπικών ελλείψεων ή παραλήψεων. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει και παρεμβαίνουν οι Υπηρεσίες της Α.Δ. και πολλές φορές τις ακυρώνουν προκειμένου να "θεραπευθούν" και να επανέλθουν ή το θέμα που διαπραγματεύονται να επιλυθεί με άλλο νόμιμο τρόπο. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι, στην πραγματικότητα οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις δεν παρεμβαίνουν στην ουσία και το περιεχόμενο των πολιτικών αποφάσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά ελέγχουν μόνο τη νομιμότητά τους, αν δηλαδή οι αποφάσεις αυτές προβλέπονται ή είναι αντίθετες με τους ισχύοντες νόμους του Κράτους. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο δεν γίνονται παρεμβάσεις στο έργο των αιρετών αρχόντων, αλλά απεναντίας, αυτοί προστατεύονται από τυχόν παράνομες πράξεις. Μία άλλη μορφή ελέγχου διενεργείται από τις Α.Δ., όταν πολίτες ή ομάδες πολιτών (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) προσφεύγουν κατά αποφάσεων της αυτοδιοίκησης, επειδή πιστεύουν ότι αδικούνται ή ζημιώνονται.
Πολλές φορές βέβαια η προέκταση των παραπάνω οδηγεί και στην ενασχόληση των υπηρεσιών μου με πειθαρχικά θέματα της Αυτοδιοίκησης.
3. Ένας άλλος τομέας ενασχόλησης είναι και οι μετανάστες… Ορισμένα νησιά σήμερα έχουν «βουλιάξει» από πρόσφυγες και μετανάστες…. Τι γίνεται;
Τα θέματα υποδοχής και διαχείρισης των προσφύγων που είναι ένα μεταβατικό καθεστώς δεν ανήκουν κατ αρχάς στην αρμοδιότητα των υπηρεσιών της Α.Δ. Οι δικές μας υπηρεσίες ασχολούνται κυρίως με τους νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα αλλοδαπούς. Είναι γενικότερα αρμόδιες για θέματα  Αστικής Κατάστασης, Μετανάστευσης και Κοινωνικών Υποθέσεων, ιδίως για τη προώθηση θεμάτων ιθαγένειας, πολιτογραφήσεων αλλοδαπών, μητρώων αρρένων, αδειών διαμονής, και θεμάτων κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής.
4. Πόσο αναγκαία είναι η θέση του γενικού γραμματέα αποκεντρωμένης διοίκησης; Υπάρχει η αίσθηση ότι απλά είναι το «μάτι» του κεντρικού κράτους… Τι λέτε; Υπάρχει αντικείμενο ύπαρξης;
Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί συνεχίζει να υφίσταται και να υποβάλλεται, μετά την κατάργηση των πολιτικών προϊσταμένων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και μετά από τόσες διευκρινήσεις, αυτή η ερώτηση! Σήμερα ο Γεν. Γραμματέας είναι Δημόσιος υπάλληλος και όχι κυβερνητικός. Πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι σύμφωνα με την  παρ. 1, του άρθρου 24, του Συντάγματος «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους …..». Επίσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου «Η χωροταξική αναδιάρθρωση της Χώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση πόλεων και οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Κράτους, ……». Κατά συνέπεια οι αρμοδιότητες που εκπορεύονται και υλοποιούν τα ανωτέρω άρθρα θα πρέπει να ασκούνται (ρυθμίζονται)/ελέγχονται από δομές του κράτους και όχι από την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς έτσι ορίζει το Σύνταγμα. Σύμφωνα, επίσης, με το άρθρο 102, παρ. 4 του Συντάγματος, «τα κεντρικά όργανα του Κράτους, εκτός από ειδικές αρμοδιότητες, έχουν τη γενική κατεύθυνση, το συντονισμό και τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των περιφερειακών οργάνων, όπως νόμος ορίζει». Δηλαδή ο έλεγχος νομιμότητας πρέπει να ασκείται από το κράτος και όχι από την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς ελέγχων και ελεγχόμενος δεν μπορεί να είναι το ίδιο όργανο. Όλες λοιπόν αυτές οι αρμοδιότητες που πρέπει να ασκούνται από το κράτος και που δεν μπορεί να ασκήσει η Αυτοδιοίκηση, ούτε και το εκάστοτε Υπουργείο, ασκούνται από την Α.Δ. που είναι η κρατική εξουσία στην περιφέρεια. Επίσης, δεν μπορεί η τοπική αυτοδιοίκηση α’ και β’ βαθμού να υποκαταστήσει το κράτος σε θέματα "όπου το κράτος εμπλέκεται ιδιοκτησιακά ως ιδιοκτήτης κοινόχρηστων πραγμάτων", όπως π.χ. στη διαχείριση θαλάσσιων εκτάσεων (παραχώρησης κατά χρήση, χωροθέτησης, υπογραφής συμβολαίων για τη χρήση τους, π.χ. ιχθυοκαλλιέργειες), καθώς και διαχείρισης χερσαίων υδάτων. Επίσης δύο άλλα μεγάλης σημασίας αντικείμενα της υπηρεσίας οι Κοινωφελείς Περιουσίες (Εθνικά Κληροδοτήματα) και θέματα Αστικής Κατάστασης, Μετανάστευσης και Κοινωνικών Υποθέσεων, αποτελούν καθαρά κρατικές υποθέσεις. Και αν θέλετε να μιλήσουμε με αριθμούς, για να γίνουμε πιο κατανοητοί, σας γνωρίζω ότι όλες αυτές οι αρμοδιότητες κρατικής εξουσίας, που ασκεί σήμερα η Α.Δ. ανέρχονται, με μια πρόχειρη καταγραφή που κάναμε, σε 760.
5. Εμείς εδώ σας ξέρουμε ως Δασάρχη, ως επιστήμονα που γνωρίζει όσο λίγοι τα δάση, έχουμε την εντύπωση ότι συνεχίζετε και ασχολείστε με την προστασία τους… Είναι έτσι;
Ναι ασφαλώς και ασχολούμαι. Όπως ξέρετε το χούι δεν κόβεται! Άλλωστε τους  επτά τελευταίους μήνες που ασκώ τα καθήκοντα του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, δεν έπαψα να είμαι και Γενικός Διευθυντής Δασών Αιγαίου και ασφαλώς συνεχίζω να ασκώ με αγάπη τα καθήκοντα που απορρέουν από τη θέση μου.
 6. Πως είναι η συνεργασία σας με το πολιτικό προσωπικό του Αιγαίου;
Νομίζω από πολύ καλές έως και άριστες. Συγκεκριμένα με όσους πιστεύουν αυτό που πιστεύω και εγώ, ότι δηλαδή βρίσκομαι στη θέση αυτή μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσω και να διευκολύνω να λυθούν τα υπάρχοντα προβλήματα και να προωθηθούν πολιτικές, που οι ίδιοι χαράσσουν, προς όφελος της πατρίδας και των συμπολιτών μας, μέσα σε νόμιμα πλαίσια, οι σχέσεις μου είναι άριστες. Με τους υπόλοιπους είναι πολύ καλές και είμαι σίγουρος ότι θα γίνουν άριστες μόλις καταλάβουν πως ακόμη και όταν καλούμαι να πάρω αποφάσεις αντίθετες με τις δικές τους το κάνω υποχρεωτικά και με γνώμονα το κοινό καλό και τη νομιμότητα. Και ότι τη στιγμή εκείνη προστατεύω τους ίδιους από περιπέτειες που θα μπορούσαν να συναντήσου