Όταν έπιασα στο χέρι μου το βιβλίο-πόνημα των Μανόλη Στεφανάκη και της Ευαγγελίας Δημητρίου με τίτλο «ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΡΟΔΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ» εκδόσεις Καρδαμίτσα, κατάλαβα σε τι ευλογημένο τόπο ζούμε και πόσο οι πρόγονοι μας είχαν ενδυναμώσει τη γεωπολιτική θέση του νησιού της Ρόδου στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου. Μέσα από την νομισματική ιστορία του νησιού από την εποχή του Χαλκού μέχρι και την ελληνιστική περίοδο ανακαλύπτουμε την εμβέλεια του νησιού στον οικονομικό περιβάλλον που εξαπλωνόταν από το Ιράν στην Αίγυπτο, από την Κύπρο μέχρι και την Ιταλία. Ένα βιβλίο-ταξίδι ψηλάφησης και πραγματίας για την σπουδαιότητα των ροδίων εμπόρων, από τον πρώτο ναυτικό κώδικα ο οποίος είναι σεβαστός μέχρι και σήμερα υπογραμμίζοντας την έντονη αναπτυξιακή πορεία του νησιού, το οποίο εξελίχθηκε σε ισχυρό κράτος και σ΄ έναν από τους σπουδαιότερους οικονομικούς κόμβους του ελληνιστικού κόσμου. Η Ρόδος έτσι καταγράφεται σε βασικό παίκτη-ρυθμιστή διευθέτησης τραπεζικών υποθέσεων της Ανατολικής Μεσόγειου. Ο πλούτος έφερε δύναμη και η δύναμη γεωοικονομική ισχύ. Με την ιστορική συνένωση τριών τότε αρχαίων πόλεων το 407 π.χ σχηματίσθηκε ο «συνοικισμός» κατά Στράβωνα, της Ρόδου αφομοιώνοντας και τα τρία αρχαία νομισματοκοπία και προκρίνοντας πλέον το νόμισμα με την εμπρόσθια όψη του θεού Ήλιου και την οπίσθια το γνωστό μας ρόδο. Η (ενιαία) Ρόδος αποκτά το δικό της διακριτό νόμισμα - τοπόσημο, νενομισμένο έθος, κατοχυρωμένος θεσμός συναλλαγής που πρωτοεμφανίζεται στον ελληνικό κόσμο του Αιγαίου λίγο πριν ή γύρω στα μέσα του 6ου αιώνα. Η Ρόδος από ιδρύσεως και μετά έχει την δικής της νομισματική μονάδα ώστε να μπορεί να ασκεί την οικονομική πολιτική στο νησί αλλά και σε περιοχές επιρροής σ΄ ένα «κλειστό» οικονομικό χρηματιστηριακό σύστημα, απόρροια της τότε πολιτικής των πραγμάτων, την οποία υιοθέτησε κατόπιν και η ηγεμονία των Πτολεμαίων. Η ομιλία διεξήχθη σε μια αίθουσα γαμέτη από «υποψιασμένους» πολίτες έτοιμοι να ρουφήξουν το μεδούλι της ιστορικής γνώσης που αποτυπωνόταν μέσα από το λόγο και την προβολή διαφανειών από τους δύο επιστήμονες. Η βάση της επικοινωνίας και της μάθησης που περιστρεφόταν γύρω από το νόμισμα άνοιξε το πνευματικό πεδίο του κοινού να προβληματιστεί, να καμαρώσει, να διατυπώσει. Για άλλους ήταν εξειδικευμένο αντικείμενο λόγου και για άλλους μια αφήγηση γεγονότων και κοινωνικών προϊόντων σύμβασης του αρχαίου κόσμου που δεν φεύγει μακριά (παραλληλίζοντας το) από τις σημερινές οικονομικές καταστάσεις. Και δύο ομιλητές ο καθείς/καθεμιά με τον δικό τους τρόπο εξιστόρησαν το περιεχόμενο του βιβλίου σε δύο χρονικά κεφάλαια, το πρώτο προ της συστάσεως της ενιαίας πόλης-συνοικισμού με τις τρείς «συνιστώσες» πόλεις-κράτη του νησιού και το δεύτερο κεφάλαιο με την αφήγηση της μεγάλης Ιπποδάμειας πόλης της Ρόδου μέσα από το νομισματικό της σύστημα Και οι δύο γεμάτοι ορμή και πάθος απέδωσαν το περιεχόμενο υπογραμμίζοντας ότι αυτό αποτελεί την πρωτόλεια ύλη που μπορεί να επεκταθεί, που μπορεί να αναλυθεί περισσότερο, που μπορεί να ερευνηθεί ακόμη για να αποτελέσει μελλοντικά το πρώτο σύνταγμα των ροδιακών νομισμάτων. Η εργασία που παρουσιάζεται είναι κοπιώδης, με λεπτομέρειες και σχέδια που καλύπτουν κάθε απορία για να μπορέσει να είναι ευανάγνωστο, ωφέλιμο αλλά κυρίως να αποτελέσει ένα μικρό γνωστικό θησαυρό για την πορεία μας στο χρόνο. Μπορεί το βιβλίο να μην είναι «υλικός οβολός» αλλά διασφαλίζει την ανεκτίμητη προίκα που μπορεί να έχει κανείς σε μια γωνία της βιβλιοθήκης του. Όλοι μας έχουμε ανάγκη να γνωρίζουμε το χθες για να ζούμε το σήμερα και να διακρίνουμε το μέλλον. Χωρίς αυτό θα γίνουμε μια στιγμή, σβησμένη στον χωροχρόνο του τόπου μας.
